trong doanh trại

Mưa buồn quá

Em

Mưa buồn quá

Ta áo xanh

Cỏ đã úa

Trong nhà

Em áo trắng

Ngoài hiên

Lạnh giá

Gần kia

Mà buồn ơi

Mưa xa

chợ nổi cái răng

Chợ đã nổi từ nửa đêm về sáng

Ta vẫn chìm từ giữa bữa hoàng hôn

Em treo bẹo Cái Răng Ba Láng

Ta thương hồ Vàm Xáng Cần Thơ

Ta giang hồ nửa giấc lơ mơ

Sóc Trăng Cà Mau An Giang Đồng Tháp

Ghe thương hồ ta không vẽ mắt

Tới đây cắm sào ta ngủ qua đêm

Cây trái rộn ràng từ vườn nhà em

Gọi ta dậy từ nửa đêm về sáng

Cắm cây sào tre bẹo hình bẹo dạng

Xôn xao xuồng ghe họp chợ chòng chành

Có những chàng trai cô gái thị thành

Làm khách giang hồ đi chơi chợ nổi

Cặp mạn thương hồ tự dưng bối rối

Mua trái sầu riêng mà lòng sầu chung

Đành giã từ nhau chợ nổi Cái Răng

Cô Sáu cười nụ đồng tiền lúng liếng

Anh Bảy dùng dằng cưa li rượu đế

Giá mà ta treo bẹo được lòng nhau

thu

1.

Chỉ còn một vùng hiu quạnh

Bất ngờ mùa thu tan ra

Bất ngờ ta nhìn thấy ta

Trầm luân trong em hữu hạn

Không có cuộc đời vô hạn

Không có tình yêu đong đưa

Hiếm hoi tấm lòng bè bạn

Chỉ còn ngày thu xa xưa

2.

Chỉ còn ngày thu xa xưa

Hiếm hoi tấm lòng bè bạn

Không có tình yêu đong đưa

Không có cuộc đời vô hạn

Trầm luân trong em hữu hạn

Bất ngờ ta nhìn thấy ta

Bất ngờ mùa thu tan ra

Chỉ còn một vùng hiu quạnh

chiến tranh và tôi

Chiếc xe Gát chở thi hài người lính lao điên cuồng
xuống Hà Giang trên con đường độc đạo bị nã pháo
suốt ngày đêm. Ba người lính đưa bạn về, mặt mày
nhăn nhó lạnh lùng giận dữ. Tôi quặn người sau
những cú xốc đứt hơi nẩy lửa - mà mỗi lần, máu từ
kẽ ván quan tài lại nhức nhối ứa ra! Tôi lặng lẽ khóc
thầm giữ chặt đầu quan tài và hãi hùng nhìn khuôn
mặt ba người vẫn lạnh lùng giận dữ.

Xe thoát chết dừng trước barie trạm gác. Hai người
lính mang quân phục chỉnh tề lạnh lùng đòi thi
hành phận sự kiểm tra. Một người lính rách bươm
trên xe tôi lạnh lùng chỉ tay quát tháo: “Này kẻ
tuyến sau! Bay muốn kiểm tra xương máu hay
muốn hóa máu xương?”. Tôi kinh hoàng buốt nhói
trong tim.

Trời ơi chiến tranh! Sao mi nỡ làm con dao hai lưỡi?
Mi tôi luyện cho ta dũng cảm phi thường giữa trận
đánh quyết tử sáng nay. Mi lại hóa ta lạnh lùng chai
đá trước máu của chính bạn mình giữa chập choạng
tối nay. Rồi đây hẳn là ta sẽ dạn dày trước kẻ ăn xin,
trước người hát rong và trước cả mẹ của ta khi
người đã già nua lâm trọng bịnh.


Hà Giang, tháng 7-1985

hồ mộng nhã uyển

(người con gái 21 tuổi với phòng tranh lụa đầu đời)

Có một người lính

dừng lại hồi lâu trước nỗi niềm thiên lý (*)

Sau lưng anh, bước giông (*)

Chung quanh - những phố cổ, dòng sông

Quê hương

Hoa

Tĩnh vật

Ta ngờ ngợ gặp chính mình trong nét lụa

Nghe tiếng nói khuất chìm

Những nỗi niềm sâu nặng

Nửa đời người trôi qua

Đối thoại cùng ta

Xin tạ ơn đời

Tạ ơn em

Mượt mà chung thủy

Em đã giúp ta biết làm người mơ mộng

Sau ngày tháng chiến chinh

Có một người con gái rất trẻ và xinh

Lặng lẽ đứng bên người lính

Anh vô tình không biết

Đó chính là người vẽ tranh

(*) Tên những bức tranh lụa của Hồ Mộng Nhã Uyển

tại triển lãm Hội Mỹ Thuật TP.HCM

đêm hè

Cái quạt xanh em xé làm đôi
Dành một nửa gửi người khách trọ
Giữ một nửa nơi buồng em trực
Người khách chung phòng trao quạt cho tôi

Mấy đêm rồi tôi có ngủ được đâu
Phần thương nhớ phần đêm hè oi bức
Cứ trằn trọc tôi nằm thao thức
Nghĩ về em mong ngọn gió vào

Những đêm hè trời giải đầy sao
Tôi thơ thẩn ngoài hành lang tìm gió
Gió trốn mất riêng em còn đó
Em hóa thành ngọn gió trong tôi

Cái quạt chiều nay em xé làm đôi
Gửi người khách chung phòng tôi một nửa
Tôi thầm nghĩ hay là em muốn gửi
Cái nửa phần khó nói ấy cho tôi

Có tình yêu nào chia được làm đôi
Để bên nhớ bên thương ghép vào thành một
Để những đêm hè ta không ngủ được
Tôi ru em bằng nửa quạt bên này

Ầu ơ… em ngủ cho say
Ví dầu nửa quạt cũng đầy chiêm bao


Hà Nội, hè 1985

hàn vi

Cái thuở hàn vi cười khóc ấy
Lóc nhóc bọn mình đi học đêm
Lóc nhóc bọn mình đi bán báo
Hân hoan hè nhau đi đấu tranh

Cái thuở hàn vi xao xuyến ấy
Lông nhông tráng sĩ hẻm Bàn Cờ
Lông nhông chật chội hiên nhà trọ
Thấp thoáng lầu bên em nên thơ

Cái thuở hàn vi xơ xác ấy
Long đong ta trốn lính vì nghèo
Long đong ta hóa Thiền hóa Phật
Ta siêu hình hồn phách quắt queo

Rồi một chiều xuân ta nhận ra
Em bên kia từ bỏ phố nhà
Bên đây dăm đứa về quê cũ
Nhìn quê hương ta thôi xót xa

Mười năm sau tình cờ tôi gặp lại
Thằng bạn thân một thuở hàn vi
Nó trách tôi sao mà rồ dại
Bây giờ còn ở lính làm gì

Đêm Hòa Hưng cụng li chan chát
Ngồi bên nhau mường tượng cuộc đời nhau
Nó phì nhiêu còn tôi phờ phạc
Men hàn vi nhàu nát mặt mày


Sài Gòn, tháng 7-1985

mong manh

Có những lúc ngồi lau súng

Ngẫm nghĩ về hòa bình vợ con cuộc sống

Ngẫm nghĩ về điếu thuốc rê

Ngẫm nghĩ về Dostoievski

Chợt thấy thương mình vô hạn

Phải nhắm một con mắt

Nhìn thấu từ đầu nòng vào ổ đạn

Kiểm tra kết quả thông nòng

Chợt nghĩ lòng vòng

Viên đạn xuyên qua người có thể chết

Bài thơ xuyên qua người có thể hồi sinh

Nghịch lý là

Khi đón một sứ giả hòa bình

Ta thường nã lên trời nhiều loạt đại bác

Có những bài thơ tuyệt tác

Lại viết về chiến tranh

Hình như cái gì cũng dễ là mong manh

Nếu ngẫm nghĩ khi ngồi lau súng

Campuchia - Việt Nam, tháng 8-1989

khúc mưa

Trong mưa Sài Gòn tháng sáu

Em như hạnh phúc yêu kiều

Và mai chỉ còn nỗi nhớ

Ra đi cùng ta cô liêu

Ta đi và em ở lại

Xin chia tay đêm Sài Gòn

Có giọt mưa nào vụng dại

Rụng buồn phiền lên môi Loan?

Đừng trách xin người đừng trách

Nào ai hiểu cạn đời mình

Phải đâu trăm năm là hết

Còn những nỗi buồn vô minh

Có những nỗi buồn đi hoang

Sài Gòn, tháng 6-1992

lệ hương

Anh nhìn đôi mắt em nhìn anh

Mây bay hương thơm trôi long lanh

Anh vịn vào mùi hương đang khóc

Anh uống say chiều lệ hương xanh

Em nhìn con mắt anh nhìn em

Ngọn lửa hồng hoang chảy ướt mềm

Em cuồn cuộn cháy mê thân xác

Em hóa ngày anh thành đêm em

Ta hóa thân ta vào thân ta

Hồn ta vào giấc ngủ ta bà

Vào đêm trừ tịch trần gian thức

Vào lệ hương em bao năm xa

lũ

Em đừng nói Sài Gòn vàng li biệt

Đồng bằng anh trời xanh bơ vơ

Em đừng khóc mùa thu bất tuyệt

Anh về đây em khỏi đợi chờ

Ai đi lang thang suốt mùa mưa lũ

Đồng bằng vàng nỗi nhớ Sài Gòn xanh

Ta ngập lụt niềm đau xưa cũ

Hãy đợi chờ dù có mong manh

Anh về đây thôi anh về đây

Em đừng khóc mùa thu bất tuyệt

Và đừng nói Sài Gòn vàng li biệt

Đồng bằng anh trời xuân bơ vơ

ba mươi ba tuổi

(tặng ông Lạc Long)

1.

Ba mươi ba tuổi

Sanh đứa con đầu lòng

Lẫn lộn buồn vui

Nói thầm với vợ

Mong sao nó được nên người

Đêm thay tã

Loay hoay nghe con khóc

Loay hoay tìm kiếm nụ cười

Lại thì thầm ráng dạy con sống bằng sự thật

Dẫu đời mình cực nhọc nhiều hơn

Thằng bé Lạc Long đã ngủ

chợt nghe lòng thanh thản

Ngủ theo con

2.

Một buổi sáng đầu năm

Cặm cụi viết đơn

Làm khai sinh cho thằng bé

Tôi bình tĩnh lùi ngày sinh tháng đẻ

Hai mươi sáu tháng mười hai

Thành một tháng giêng

Bình tĩnh nhủ thầm

Ngày đi học

Con khỏi thiệt một năm

3.

Cho tới giờ

Chưa ai hay điều đó

Ngoại trừ ta

Một người cha

Ba mươi ba tuổi

Cần Thơ, 9-1-1989

trong cõi người ta

1.

Ta yêu nhau và ta huyễn hoặc nhau

Dấu phẩy lập lờ lai rai thực dụng

Dấu chấm hoài nghi hẹn hò mộng mị

Cô đơn tận cùng là những dấu than

Khi cả hai đã hòa nhập điêu tàn

2.

Khi cả hai đã hòa nhập điêu tàn

Mới bừng tỉnh chẳng bao giờ hai là một

Rốt cuộc trọn một đời ta có mặt

Là tình tang huyễn hoặc cô đơn

3.

Ồ vâng ạ cô đơn và huyễn hoặc

Thế mà hay cho em bước theo cùng

Bờ vực thẳm lỡ chàng chóng mặt

Em níu chàng khỏi rớt xuống thâm cung

Cần Thơ, mùa hè 1990

cần thơ tôi và em

Bướm vàng đậu nhánh mù u

Lấy chồng càng sớm tiếng ru càng buồn

(ca dao)

Em áo trắng đêm Cần Thơ

Tôi thành khách lạ ngu ngơ dọc đường

Một rằng thương hai rằng thương

Sao câu ca cứ vấn vương đôi bờ

Thế rồi ta đã hẹn hò

Đêm trăng sông Hậu con đò mênh mông

Đò ơi đừng đưa sang sông

Một người để một người trông một người

Tôi và em gặp nhau rồi

Tuổi ba mươi vắng những lời đẩy đưa

Tháng mười sớm nắng chiều mưa

Kiêu sa một chút cho vừa lòng nhau

Mình ngồi nói chuyện mai sau

Sông khuya vọng tiếng còi tàu buông neo

Cần Thơ, tháng 10-1987

trượt giá

Đồng tiền mất giá trượt dài như hòn đá lăn ào

xuống vực

Trớ trêu là đá lao xuống còn tiền lại lao lên

Khái niệm “trượt” ta quen dùng như một trò chơi

chữ độc ác thông minh

Chiều qua phà Cần Thơ anh lại nghe người ăn xin

mù hát buồn đau câu vọng cổ

Và mười đồng của ai cho rơi vào chiếc xô nhôm

như một tiếng thở dài

Mười đồng này ai trượt giá cho ai

Về bến xe miền Tây giữa mưa khuya nhòa ánh điện

Cô gái nào níu kéo ba lô

Anh bộ đội đi theo em nghỉ

Không trượt đâu vẫn giá giang hồ

Buốt giá trong lòng chợt nhớ buổi chia tay

Em so sánh giá củ khoai lang lúc bấy giờ và năm ngoái

Rất bình tĩnh lạnh lùng nhìn anh em nói

Trượt giá hết rồi kể cả tình yêu

Anh không tin đâu

Dù lòng vẫn đau nhiều

Cần Thơ Sài Gòn, tháng 10-1989