Qua sông

Hay tin anh bạn trung niên rời bỏ Cần Thơ quảy ba lô về Sài Gòn “nhận nhiệm vụ mới”, bạn bè miền Tây thấy lạ. Con bạn Cà Mau gởi email đổi giọng, kêu anh bằng chú: “Chú đi mạnh giỏi. Sài Gòn nó sẽ vắt kiệt sức cho chú biết mặt!”. Thằng bạn doanh nhân Cần Thơ hăm: “Mày ở được ba lần bảy hăm mốt ngày! Cái tạng của mày chỉ khoái nhà quê, lên trển là chết ngắt với chuyện lô cốt, kẹt xe!”. Bữa soạn đồ cho anh, bà vợ đang xếp cái áo thì vụt đứng lên đi rửa mặt; anh nhìn thằng con trai hai mươi tuổi, nheo mắt: “Hai năm nữa ra trường, có khi con cũng đi làm xa như ba vậy!”.

Khi vượt sông Hậu trên phà Cần Thơ, có một người bạn trẻ, hai mươi bảy tuổi, nhắn qua điện thoại, về Sài Gòn sẽ tặng anh cuốn sách “Thấy Phật”. Gặp nhau, bạn lẳng lặng đưa sách, chẳng nói gì. Bạn đã lăn lộn mấy năm với một công ty nước ngoài, bây giờ về làm ở một tổ chức từ thiện. Anh tự nhủ: “Cuộc đời như dòng sông trôi chảy. Sông thì phải chảy trôi”.

Tuần lễ đầu tiên làm việc ở Sài Gòn, anh viết email cho vợ: “Anh nhập môn bộ máy. Gặp bất nhẫn, buồn một chút. Gặp vô cảm, lạ lùng hai chút. Gặp hoang tưởng thông minh, bàng hoàng ba bốn chút”. Nhưng rồi cái bộ máy “lạnh lùng” ấy nó lại giúp anh làm được những công việc mà trước đó, một mình anh, khó làm xong.

Tuần lễ thứ mười, anh gởi email cho bạn: “Thấy Phật là đối diện với chính mình. Để tự hiểu mình đang sống trong từng sát-na cuộc sống”. Vẫn nhớ những con đường rợp mát, những bờ sông đầy gió Cần Thơ, nhưng anh không bức bối trong dòng xe cộ Sài Gòn chật chội. Vẫn bịt khẩu trang như người Sài Gòn, nhưng anh lại thấy hơi thở của mình nhẹ nhàng như đang trên phố Cần Thơ. Kẹt xe, kẹt phà, anh thầm lặng ngắm nhìn từng hình ảnh, từng chuyển động vây quanh. Thầm lặng ngắm cả những dòng xe đang chen lấn trên lề.

Mỗi ngày anh qua lại phà Thủ Thiêm mấy lượt. Một bữa, lạ lùng thay, anh thấy có một cây lúa hoang mọc vượt lên ngay dưới chân cái mâm phà rỉ sét. Khi cái mâm phà hạ xuống để đưa đón khách, cây lúa lộn đầu xuống nước, khi mâm phà nâng lên, cây lúa lại đứng lên. Một sức sống mạnh mẽ hồn nhiên giữa rừng người, rừng âm thanh cuồng nộ. Nhìn dòng sông Sài Gòn trôi lặng lẽ dưới mưa hôm ấy, anh lại nhớ dòng sông Hậu mà mình đã đi qua không biết bao nhiêu lần trong cuộc đời. Bữa đó, anh viết bài thơ Qua sông.

Qua phà Thủ Thiêm sáng nay anh gặp cây lúa hoang

Mọc hồn nhiên dưới chân mâm phà sét rỉ

Nơi mà mỗi lần mâm phà hạ xuống

Hàng trăm khách qua phà lũ lượt tràn lên

Thì cây lúa hoang lộn đầu xuống sông Sài Gòn

Không ai thấy nữa

Mâm phà kéo lên

Cây lúa hoang xanh rì

Lại nhón chân sét rỉ

Ngó trời xanh

Sông Sài Gòn mong manh

Có cây lúa hoang cô đơn làm bạn

Lúa từ đâu tới

Sao hạt lúa không rơi vào giề lục bình

Vừa trôi vừa trổ bông

Sao hạt lúa không ở lại đồng xanh

Mà bay vào nội ô thành phố

Những tòa building bên kia bờ Quận nhất

Đã bao giờ có nhau

Lúa hồn nhiên như cây cỏ mọc lên

Như sông Sài Gòn trôi đi mải miết

Không phải như đêm qua

Mưa dầm da diết

Anh một mình

Nhớ em

@@@