Phú Quốc hụt hẫng nguồn lực du lịch

Phú Quốc (Kiên Giang) đang bùng nổ việc xây dựng khách sạn; hai năm nay đã có thêm 500 phòng nghỉ. Trong khi đó, môi trường du lịch và nguồn nhân lực cho ngành này thì không theo kịp. Sài Gòn Tiếp Thị đã trao đổi với ông Phùng Xuân Mai, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Sài Gòn- Phú Quốc – doanh nghiệp đầu tiên đầu tư khu resort 4 sao ở đảo Phú Quốc, xung quanh chuyện này.

Ông Phùng Xuân Mai, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Sài Gòn-Phú Quốc.

Ông thường nghe du khách than phiền nhiều nhất chuyện gì ở Phú Quốc?

– Ông Phùng Xuân Mai: Du khách kêu nhiều nhất và chúng tôi cũng bức xúc nhất về chuyện rác thải, nước thải, vệ sinh thực phẩm và an toàn bãi tắm.

Ông có thể nói cụ thể hơn?

– Nước thải thì hiện nay hầu hết các cơ sở sản xuất, khách sạn, resort đều thải ra sông ra biển. Phú Quốc cũng chưa có nhà máy xử lý rác thải. Chỗ quy hoạch sân golf 200 ha của Saigontourist cách đây 9 cây số trên trục lộ Dương Đông-Cửa Cạn hiện nay là bãi đổ rác trung tâm của Phú Quốc với 70-80 tấn/ngày. Tệ hơn là giờ đây nó nằm ngay cửa ngõ vào khu phức hợp Vinpearl Phú Quốc đang được xây dựng.

Vệ sinh an toàn thực phẩm thì có khá hơn nhưng nguy cơ vẫn tiềm tàng. Hàng tuần, khách sạn chúng tôi vẫn phải cấp cứu vài khách ăn ở hàng quán bên ngoài. Có lần 20 người ăn tại nhà hàng Z. bị ngộ độc thực phẩm, phải chở vào bệnh viện cấp cứu cả đêm.

Về chuyện an toàn bãi tắm, mới bốn tháng đầu năm nay đã có bốn người chết; năm nào cũng chết 4-5 người. Tổ cứu hộ của khách sạn, resort nhiều nơi chưa có. Đúng ra mỗi đơn vị dọc bãi biển phải có 1-2 người trực chiến liên tục trong thời gian khách tắm. Nhưng ngoài đội cứu hộ năm người được thành lập từ năm 2000 ở chỗ chúng tôi thì không thấy ai khác làm việc này. Vừa rồi chúng tôi đã “kêu cứu” chuyện này trong các hội nghị, chính quyền mới lấy mô hình Sài Gòn-Phú Quốc nhân rộng ra, yêu cầu các resort, khách sạn phải ký cam kết tổ chức đội cứu hộ trên biển.

Vậy resort Sài Gòn-Phú Quốc xử lý nước thải và rác thải ra sao?

– Là khu du lịch 4 sao đầu tiên tại Phú Quốc được Tổng cục Du lịch công nhận từ năm 2003, chúng tôi xử lý rác thải và nước thải đúng quy trình kỹ thuật. Thí dụ suốt 10 năm nay, mỗi ngày ở đây có khoảng 70 m3 nước sinh hoạt thải ra đều được xử lý thành nước thải loại A, chưa đủ để tưới cho 4 ha cây xanh và bãi cỏ của khu resort.

Sáu tháng đầu năm 2014, có 267.996 lượt du khách đến Phú Quốc, tăng 25,99% so với cùng kỳ, trong đó có 72.617 khách quốc tế (tăng 34%). Doanh thu du lịch đạt 1.014 tỉ đồng, tăng 52,48% so với cùng kỳ.

Nguồn: Báo cáo của UBND huyện Phú Quốc

Còn về nguồn lực cho khách sạn, nghe nói đang căng thẳng lắm?

– Chưa nói tới hàng chục khách sạn, resort hạng 1-3 sao đang xây dựng, Phú Quốc sắp có năm khách sạn 5 sao ra đời. Ngày 1-11 tới khánh thành khu Vinpearl Phú Quốc, rồi Salinda; gần 700 phòng, cần có 1.500 nhân viên. Sang năm thêm hai khách sạn 5 sao nữa, cần thêm 1.500 nhân viên. Mà nguồn lực, từ quản lý cấp trung cho đến lao động phổ thông, lấy đâu ra? Ai lo chuyện này? Không có. Thế là kẻ mới chụp giựt người cũ. Có đơn vị đã dám vô thẳng nhiều khách sạn để tuyển, hứa trả lương gấp đôi để kéo nhân viên giỏi đi, gây ra sự xáo trộn kinh khủng cho thị trường lao động trên đảo. Hôm trước, ban tổng giám đốc của một resort lớn vô đây đặt phòng, tôi không cho nhận. Vì họ đã làm một lần ở đây rồi, tập hợp nhân viên của tôi để… phỏng vấn ngay tại sảnh tiếp tân này.

Thế nhưng resort Sài Gòn-Phú Quốc vẫn được mở rộng. Làm sao có đủ nguồn lực cho dự án này?

– Dự án sẽ sớm khởi công và hoàn thành vào cuối năm 2017. Từ 100 phòng 4 sao, Saigon Phuquoc Resort & Spa sẽ thành Saigon Phuquoc Hotel & Resort 250 phòng 5 sao ngay tại mảnh đất vàng của Phú Quốc. Để lo cho dự án này và góp sức cùng cả đảo, tôi vận động mở chương trình “Liên kết đào tạo nguồn nhân lực du lịch Phú Quốc”. Đây là liên kết tay ba, giữa khu nghỉ dưỡng Sài Gòn-Phú Quốc với trường Cao đẳng nghề Kiên Giang và Elite Hospitality Group JSC, là đại diện độc quyền của Viện Đào tạo khách sạn & lưu trú Hoa Kỳ (EI) tại Việt Nam.

Trường Cao đẳng nghề Kiên Giang đào tạo ngắn ngày sơ cấp, trung cấp, cao đẳng nghề theo chương trình của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Elite Hospitality Group JSC đào tạo cán bộ quản lý ngắn ngày theo tiêu chuẩn Hoa Kỳ, do EI thẩm định và cấp chứng chỉ chuyên nghiệp. Địa điểm đào tạo là tại resort Sài Gòn-Phú Quốc và trường cao đẳng nghề trong Rạch Giá. Lớp cao đẳng và trung cấp nghề đầu tiên sẽ khai giảng vào tháng 10-2014 cùng với các lớp nâng cao khác, để sớm có ngay đội ngũ nhân viên và quản lý cấp trung cho các khách sạn 5 sao ở Phú Quốc. Riêng Sài Gòn-Phú Quốc vẫn duy trì lớp đào tạo tại chỗ cho nhân viên của mình để nâng cao trình độ và được cấp sổ Kỹ năng nghề cho người đã học được 250-300 giờ mỗi năm.

Ngoài ra, chúng tôi đang vận động thành lập Hội Quảng bá du lịch Phú Quốc. Hội sẽ có đại diện của ngành khách sạn, lữ hành và ngành hàng không để có thể liên kết quảng bá du lịch Phú Quốc, thí dụ như ra nước ngoài mở gian hàng Phú Quốc với tiếng nói chung. Không thể như 15 năm nay, chúng tôi một mình phải lặn lội đi các hội chợ du lịch quốc tế từ Berlin, Moscow, Tokyo, Sydney, New York… để dựng gian hàng du lịch Phú Quốc. Các hoạt động tiếp thị này tốn 1-2 tỉ đồng mỗi năm, oải lắm mà hiệu quả không cao.

Vậy là ông vẫn lạc quan về thị trường du lịch trên đảo Phú Quốc?

– Tôi đã “cất cánh cùng du lịch Phú quốc” 16 năm rồi, chứng kiến sáu đời lãnh đạo huyện và các anh đã rất cố gắng. Nhưng tôi hiểu ước mơ lớn nhất của doanh nghiệp du lịch trên đảo Phú Quốc là thượng tầng kiến trúc phải dẫn dắt tương lai đảo Phú Quốc bằng những bước đi phù hợp, từ thấp như an toàn vệ sinh thực phẩm, vệ sinh môi trường, an ninh trật tự… lên cao dần theo dân trí như ứng xử văn minh, dân chủ trong giao tiếp và kinh doanh chứ không phải bằng thông báo, nghị quyết. Chính quyền và doanh nghiệp cũng cần có nhiều kênh đối thoại với nhau để cùng nhau làm cho Phú Quốc phát triển.


Bài đã đăng tại:
http://www.sgtiepthi.vn/phu-quoc-hut-hang-nguon-luc-du-lich/

Phú Quốc, cuối mùa biển động

Ông Hai Bé “chốt lại” câu chuyện Phú Quốc đang đón đầu “dự án đặc khu kinh tế” với mấy lời ngắn ngủi: “Bây giờ biển cạn kiệt hết, phải đi khơi đánh mới có ăn. Phú Quốc giờ làm du lịch mạnh lắm, tiền vô nhiều. Nhưng Phú Quốc cần giữ lại cây xanh, không giữ thì mai chiều này không có nước uống đâu”.

Ông Nguyễn Văn Bé (Hai Bé) - Ảnh: Kim Đính

 Tiềm năng

Tuần trước, ngày nào mưa cũng mờ mịt trên đảo Phú Quốc. Sóng ầm ào suốt chiều dài bờ Tây đảo, hướng vịnh Thái Lan. Hiếm thấy bóng dáng du khách dám xuống biển tắm. Ông Nguyễn Văn Bé, 81 tuổi, dân cố cựu Phú Quốc, nói: “Giác này là cuối mùa Nam, Phú Quốc sắp chuyển gió Đông”.

Ông Hai Bé sống ở Bà Kèo từ thời “ông cố tôi quê Cà Mau ra, tới tôi là đời thứ tư, ở đây chỉ toàn bùn lầy cỏ cây”. Anh Phạm Mỹ, người con rể ông Hai, là chủ khu nghỉ dưỡng (resort) Sao Biển nằm trên “miếng đất Bà Kèo” ấy, tiếp lời cha: “Hồi năm 1988, ra khỏi bờ chừng trăm mét đã câu được mực, giờ thì tàu 40 ngựa phải đi ba tiếng mới có”.
  
Bà Kèo giờ là khu phố 7 thuộc thị trấn Dương Đông, đang mọc lên san sát những  khách sạn, nhà hàng, resort. Sao Biển có 49 bungalow từ hơn chục năm rồi, giờ đang xây thêm một khu khách sạn ba tầng 31 phòng, hai tháng nữa đón khách. Anh Mỹ nói 6 tháng đầu năm nay, Phú Quốc đón gần 268.000 du khách, doanh thu 1.014 tỉ đồng, tăng hơn cùng kì năm ngoái 52%; riêng khách quốc tế tăng hơn 34%. Giờ chuẩn bị làm đặc khu kinh tế, chưa biết chuyện gì sẽ đến, nhưng khắp nơi trên đảo đang rần rần đầu tư làm du lịch. Trên hai con đường chính của thị trấn, Trần Hưng Đạo và 30 tháng 4, mọc lên hàng chục khách sạn mới do người dân Phú Quốc đầu tư. Còn nhà đầu tư lớn, phần nhiều từ nước ngoài về và từ đất liền ra.

Sát nách Sao Biển, một nhà đầu tư quê Ninh Bình vừa mua lại gần ba héc ta đất xây Godavi Phuquoc Resort & Spa. Cách đó không xa, hai doanh nhân từ Cần Thơ và Sài Gòn hùn nhau thuê khu khách sạn Kim Nam Phương đã xuống cấp, đầu tư 32 tỉ đồng làm lại thành Orange Resort. Họ thuê 15 năm, giá 2 tỉ đồng/năm trong 5 năm đầu với “bài toán”, như lời một trong hai nhà đầu tư ấy: “Mình không có 200 tỉ để mua 8.600 mét vuông đất này, nhưng thuê 15 năm, với cái đà du lịch này, chỉ 7 năm tới, mình thu hồi vốn”.
 

Trước bãi biển Sea Star Resort ngày 7-9-2014 (Ảnh: Kim Đính)

 
Dưới mưa dầm và gió mạnh, hàng chục công nhân vẫn cặm cụi làm việc ở hai công trình này. Cả ba khu Sao Biển, Godavi, Orange vốn có chung bờ cát trắng nối lên Dinh Cậu và chạy dài xuống phía Nam đảo. Tiếc là mặt cát mịn màng ấy giờ đây không còn liền lạc bên nhau nữa.

Bãi biển trước Godavi Resort (Phú Quốc)

Chỗ công trình Godavi, bờ cát đã lõm xuống hơn một thước vì như lời anh Lâm, nhân viên bảo vệ một resort gần đó: “Tối họ đưa xe cạp ra lén móc cát lên đổ cho cao ráo mặt tiền; lấy cả ngàn khối cát mà hổng thấy ông tài nguyên môi trường lên tiếng”. Anh Mỹ nói: “Phú Quốc hiện nay lộn xộn về qui hoạch, xây dựng không phép; còn môi trường thì rác thải, phế liệu tùm lum”.
  
Lộn xộn, ngổn ngang

Chờ lúc dứt mưa, chúng tôi đi quanh thị trấn rồi lên Bắc đảo tìm hiểu chuyện này. Những “vựa phế liệu” mới xuất hiện gần đây trên đảo. Chỉ riêng Dương Đông đã có hơn chục vựa. Ở một đoạn hơn trăm mét trên đường Trần Hưng Đạo, đã thấy ba vựa phế liệu đổ tràn ra lộ. Trong con hẻm chật ở khu phố 1, đường 30 tháng 4, có một vựa phế liệu chất cao như núi. Bác tài tên Dương Quý, nói: “Dân làm nhà, sửa chữa khách sạn, thứ gì cũng đổ ra lộ, đụng đâu thải đó. Rác thải sinh ra phế liệu, đem về Rạch Giá bán”.
 

Bãi rác chính trên đảo Phú Quốc

Một vựa phế liệu trên đường Trần Hưng Đạo – Phú Quốc

  
Lên tới Gành Dầu, ngay ở cửa ngõ vào khu phức hợp Vinpearl Phú Quốc đang xây dựng là bãi rác chính của đảo Phú Quốc rộng 50 héc ta nằm cặp lộ, bốc mùi không chịu nổi. Anh Dương Quý nói: “Bãi rác này nằm trùm lên một dự án du lịch 200 héc ta nên dự án này bất động. Mỗi ngày Phú Quốc có từ 70 - 80 tấn rác thải chở lên đây. Đã có một người muốn làm nhà máy xử lý rác thải trên đảo nhưng không hiểu sao, họ vừa chuyển ra đầu tư ở Đà Nẵng”.
 

Một góc công trường khu phức hợp Vinpearl Phú Quốc ngày 9-9-2014

 
Tới “đại công trường” Vinpearl Phú Quốc đang thi công, chợt nhớ lời ông Hai Bé, “Phú Quốc cần giữ lại cây xanh”. Cặp lộ, ẩn sau một lớp rừng còn thưa thớt là một sân golf dài cả cây số vừa làm xong. Không xa là những khu khách sạn, công viên nước…  còn ngổn ngang xây dựng. Không rõ có bao nhiêu vạt rừng bị mất đi trong số 304 héc ta đất dành cho dự án này. “Vinpearl Phú Quốc nhắm tới đặc khu kinh tế, là dự án du lịch lớn nhất ĐBSCL hiện nay. Hàng ngàn công nhân đang làm ngày làm đêm để kịp khai trương vào đầu tháng 11 tới và tổ chức thi hoa hậu quốc gia”, bác tài Dương Quý nói.
  
Quay về Dương Đông, chúng tôi ghé khu Saigon Phuquoc Resort & Spa 4 sao, nơi mở đầu loại hình này trên đảo và nay đang chuẩn bị dự án nâng cấp thành Saigon Phuquoc Hotel & Resort 5 sao, sẽ xong vào cuối năm 2017. Ông Phùng Xuân Mai, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Sài Gòn Phú Quốc, cho biết hai năm nay Phú Quốc có thêm 500 phòng khách sạn và tới sang năm có năm khách sạn 5 sao với khoảng 2.000 phòng.
 

Chương trình đào tạo nhân lực du lịch của Saigon Phuquoc Resort & Spa

Thế nhưng, ông Mai bức xúc: “Hãy khoan nói chuyện quản lý đặc khu kinh tế. Nguồn lực ở đâu cho khách sạn đây? Không chuẩn bị cho nên gần đây có người dám xộc cả vào khách sạn Sài Gòn Phú Quốc hứa trả lương gấp đôi để tuyển nhân sự”. Phần mình, chuẩn bị cho dự án mới, và cho cả đảo, Saigon Phuquoc Resort đang liên kết với trường Cao đẳng nghề Kiên Giang và Elite Hospitality Group thuộc Viện đào tạo khách sạn & lưu trú Hoa Kỳ, mở các chương trình đào tạo nguồn nhân lực du lịch.
  

Tàu tránh biển động ở sông Dương Đông

Rời sông Dương Đông trước cảnh hằng trăm tàu đánh cá đang đậu san sát bên nhau tránh biển động, chúng tôi ghé UBND huyện Phú Quốc. Phó chủ tịch huyện, ông Huỳnh Quang Hưng, nhắc tới những “cú hích” gần đây với Phú Quốc như sân bay và cảng biển quốc tế; điện cáp ngầm ra đảo; đường trục Bắc - Nam - quanh đảo; tài nguyên rừng và biển còn hoang sơ… rồi nói: “Do phát triển nóng, 5 năm gần đây, khối lượng công việc của huyện Phú Quốc không thua một tỉnh nhưng cơ chế và bộ máy làm việc vẫn như của một huyện bình thường”. Ông Hưng nói tiếp: “Trước tiên tôi đề xuất trung ương có cơ chế đặc biệt cho nguồn nhân lực Phú Quốc”■

Tụi tôi khó tìm được thứ gì để làm trong khi trời cứ mưa hoài. Cho nên tôi nghĩ nếu muốn hấp dẫn du khách thì Phú Quốc nên có vài thay đổi thích ứng khi thời tiết xấu. Mặt khác, Phú Quốc cần thận trọng đừng để phát triển du lịch quá nhanh. Tôi nghĩ đây sẽ là vấn đề đối với thiên nhiên đáng yêu trên đảo.

Tụi tôi yêu những bờ biển ở Phú Quốc lắm nhưng thật đáng tiếc là chỗ nào cũng có rác.

Nadine & Jonas

(Trích ý kiến của hai du khách Đức nghỉ tại Sao Biển Resort, ngày 9-9-2014)

***

It was hard for us to find something to do while it was raining. So I think if the island wants to be more touristic there should be some alternatives for bad weather. On the other hand, Phu Quoc has to be careful that tourist sector is not growing too fast. I think this will be a problem for the lovely nature on the island.

We loved the beach but it’s a real pity that there is so much garbage everywhere.

Nadine & Jonas

* Bài đã đăng tại Thời báo Kinh tế Sài Gòn ngày 25-9-2014:
http://www.thesaigontimes.vn/120461/Phu-Quoc-cuoi-mua-bien-dong.html