Thấy Phật

Thấy Phật là đối diện với chính mình 
Để tự hiểu mình đang sống trong từng sát-na cuộc sống 
Mình đừng làm cho ai phiền lòng vì ham muốn 
Dẫu chỉ là những ham muốn phiêu bồng được sẻ chia 
Được nghe được nhìn được im lặng tiễn đưa 
Thế giới nội tâm của người bạn nhỏ 
Thế giới vị tha của loài hoa cỏ 
Thế giới trật tự dạt dào của dòng sông 
Để nhớ rằng mình đang sống giữa hư không 
Mà trong đó có những sóng âm thanh vi diệu 
Của tình thương của tấm lòng đồng điệu 
Sâu sắc ân cần nhè nhẹ sẻ chia 
Như một ngày 
Bình dị 
Dưới mưa. 

Tranh: ViVi

♥♥♥♥♥♥♥♥

CUỐI NĂM

Giở sách Thấy Phật (*) hiện ra nhành huệ trắng 
Em đang ở đâu 
Hương thơm từ sách hay từ huệ 
Lặng thầm bay lên 
Như ngọn khói trà sen 
Ướp mỏng manh gian phòng trắng 
Cửa sổ mở tung 
Nồng nàn nắng

Giã từ Cửu Long xanh 
Gõ cửa Sài Gòn trắng 
Ngọc ngà sách Phật tinh khôi 
Nhập môn bộ máy

Thế có nghĩa là đồng hồ đang chạy 
Như nhịp đập con tim 
Như là Sài Gòn trắng 
Như là Cửu Long xanh

Anh nhập môn bộ máy 
Gặp bất nhẫn buồn một chút 
Gặp vô cảm lạ lùng hai chút 
Gặp hoang tưởng thông minh 
Bàng hoàng ba bốn chút 
Muốn hỏi Phật vô cùng 
Chỉ gặp lại hương xưa

Nhành huệ trắng tinh khôi 
Sáng chủ nhật đong đưa 
Gầy hơn tuần trước

Thì yên lặng sẻ chia như nước 
Đối diện với mình 
Thấy Phật




♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥

(*) Thấy Phật – sách của Cao Huy Thuần

Tản mạn bên bến Ninh Kiều

Chiều cuối năm, ngồi ở công viên bến Ninh Kiều của Cần Thơ, nghe dòng âm thanh cuộc sống náo nức quanh mình, lòng dậy lên một vài điều hy vọng…

Ảnh: Xuân Hoàng

1.

Hy vọng trong năm 2013, nếu có những hội thảo, hội nghị liên quan tới đề tài biến đổi khí hậu và nước biển dâng như đã làm trong năm, có thể giúp cho nhiều người hiểu và sống với chuyện này thiết thực hơn. Năm 2012, ngay tại bến Ninh Kiều này, trong những hội trường tươm tất của khách sạn Golf, khách sạn Ninh Kiều… nhiều nhà khoa học và không ít giới chức chính quyền vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đã cảnh báo về môi trường ĐBSCL sau 100 năm nữa. Rằng khi đó, theo dự báo, nếu nước biển dâng một mét, một nửa diện tích ĐBSCL sẽ chìm trong biển nước.   

Ảnh: Duy Khương

Mà 100 năm nữa thì lâu lắm. Còn hiện nay, chỗ tôi ngồi ngắm hoàng hôn đang xuống ngoài sông Hậu kia, vào mùa triều cường trong năm, có bữa nước đã ngập gần đầu gối. Lúc đó, nhiều con đường lớn ở quận Ninh Kiều trông như những dòng kinh, riêng khu dân cư mới ở trung tâm thương mại Cái Khế bên kia cầu Ninh Kiều thì khá giống một vùng… đất ngập nước (wetland) mà giới khoa học thường nhắc tới. Lạ là khu này mới mọc lên mươi năm nay khi mở rộng đô thị Cần Thơ. Quy hoạch, xây dựng trong thời hiện đại mà cái cốt nền thì dường như “thua xa” cái cốt nền của chợ cổ Cần Thơ xây cách nay hơn 100 năm. Bằng chứng là khi đó, chợ cổ Cần Thơ ở bên này không bị ngập như bên kia.

Không thể hy vọng là tới mùa nước nổi hay những tháng triều cường năm 2013, nội ô Cần Thơ khô ráo hơn. Nhưng hy vọng là trong cảnh ngập này, không còn phải nghe những lời giải thích chung chung là “do tác động của biến đổi khí hậu và nước biển dâng” hoặc “do đô thị Cần Thơ đang lún dần vì quá cũ” (?). Cũng hy vọng là nếu còn những cuộc họp về chuyện này thì nhiều vị đại diện chính quyền các cấp nên ngồi lại với các nhà khoa học lâu hơn chớ không chỉ tới đọc lời chào mừng xong rồi… rút. Để có thể hiểu chuyện, cùng nhau mổ xẻ nó rồi tìm cách giúp người dân “chung sống” hoặc phòng ngừa với những tác hại nhãn tiền ở ngay hôm nay. Bởi trong hệ thống chính trị hiện hành của đất nước, những chuyện lớn và tác động sát sườn tới đời sống xã hội như vậy, nếu chính quyền “chỉ dự hội thảo” thì rốt cuộc giới khoa học cũng “bó tay”.   

2. 

Tết này Cần Thơ không có “đường hoa” như dự tính ban đầu, hồi tháng Mười. Nghe tin này, nhiều người thấy tiếc nhưng cũng có nhiều người nhẹ lòng. Tiếc vì có đường hoa xuân kiểu đường hoa Nguyễn Huệ thì cũng vui và có thể làm rộn ràng thêm phố phường ngày Tết. Nhẹ lòng vì nhiều bà con nhà vườn lo “cái nồi cơm” hoa kiểng ngày Tết của mình có thể bị ảnh hưởng, nhất là nơi dự tính lấy làm “đường hoa” do bị cấm kinh doanh. Và nhiều người lo hơn khi biết cần phải chi trên 6 tỉ đồng (dù là tiền vận động tài trợ) để làm đường hoa. Bởi kinh tế nước nhà (chớ không riêng Cần Thơ) năm 2012 quá khó khăn; số tiền đó để góp với ngân sách lo cho người nghèo được ấm lòng ngày Tết, chắc sẽ tốt hơn. 

Ảnh: Xuân Hoàng

    

Thế là vào một ngày cuối năm, UBND thành phố Cần Thơ đã họp với đại diện nhiều doanh nghiệp và báo giới, cho hay, dừng làm “đường hoa” nhưng thay bằng dự án làm “đường đèn nghệ thuật Cần Thơ”. Có một “phố tỏa sáng Cần Thơ” mừng năm mới bằng hiệu ứng nghệ thuật từ ánh sáng điện minh họa cho chủ đề “Cần Thơ xưa và nay” (lấy hoa đào và hoa mai làm nền), kéo dài từ giao lộ Quang Trung nối đại lộ Hòa Bình tới cổng trụ sở UBND thành phố Cần Thơ. Vẫn phải vận động các doanh nghiệp, ngân hàng tài trợ hơn 2 tỉ đồng và tốn thêm điện, dù xài đèn led là chính. Riêng những người đề xuất ý tưởng này thì nhấn mạnh, “cố gắng làm đẹp hơn cho người Cần Thơ trong dịp Tết”.

Ảnh: Xuân Hoàng

Hy vọng là những lo toan ấy sẽ cộng hưởng được với niềm vui của bao người trên những con đường hoa Tết truyền thống vốn có từ bao đời nay ở Cần Thơ. Như ở chợ hoa xuân bến Ninh Kiều, chợ hoa xuân đường Hoàng Văn Thụ - hồ Xáng Thổi, hoa xuân chợ nổi Cái Răng… Hay như ở những chợ hoa rộn ràng sắc màu đồng quê dài theo nhiều khu phố, làm cho đời sống ven đô không xa cách mấy với nội đô. Ở những chợ hoa này, có thể gặp lại người làm vườn từ nhiều nơi ở ĐBSCL như Sa Đéc của Đồng Tháp hay Cái Mơn, Chợ Lách của Bến Tre…

Ảnh: Xuân Hoàng

Ảnh: Xuân Hoàng

Ảnh: Xuân Hoàng

Ảnh: Xuân Hoàng

Và trước phút giao thừa, trên những lề đường đầy hoa ấy, có thể gặp nụ cười của một mẹ già hay của một chàng trai, cô gái vừa bán được một nhành mai hay một giỏ cúc vàng để có thêm chút tiền kịp về nhà đón Tết. Có được nhiều nụ cười của người nghèo, nhất là của bà con nông dân, trong cái Tết mà nền kinh tế đang chồng chất khó khăn như năm nay, đó mới thực là cái đẹp của ngày Xuân.   

* Bài này đã đăng Thời báo Kinh tế Sài Gòn số Tất niên (31-1-2013)              

Hạc của hạt

Tại buổi sinh hoạt CLB Văn học - Hội Nhà văn TP.Cần Thơ vào chủ nhật tuần trước (27.1), bạn bè văn nghệ đã “cho ra mắt” tập thơ “Hạc” của nhà thơ Lê Chí (do NXB Hội Nhà văn cấp phép) vừa mới lấy từ nhà in về. Tác giả, như một ông già hiền lành, từ đầu tới cuối chỉ ngồi yên lặng ở cuối hội trường, lâu lâu nheo mắt cười. 

Người dẫn chương trình nói: 
- Tết Quý Tỵ này, anh Lê Chí, nhà thơ cầm tinh Nhâm Thìn, lên tuổi 74. Anh đón tết bằng tập thơ “Hạc”, sau tập “Thời gian” phát hành năm ngoái. Anh Lê Chí không xin kinh phí từ quỹ hỗ trợ sáng tác của Hội Nhà văn mà tự in tập thơ này; tốn hết gần 15  triệu đồng để in 600 cuốn. Do vậy, đề nghị các bạn hãy mua sách ủng hộ nhà thơ trong thời buổi kinh tế thị trường hôm nay. Và xin chú ý, ở bìa kép có ghi rõ số điện thoại và email của Lê Chí (0918.012.308; chilebs@gmail.com) trên con số giá bìa là 50.000 đồng. Để nhờ các bạn giới thiệu với bạn bè ở xa.

Mọi người vỗ tay chia sẻ cách “tiếp thị thơ” này và nhiều người liền mua thơ rồi lật ra xem. Không đợi ý kiến của bạn văn, người dẫn chương trình nói tiếp: 

- Anh Lê Chí đã chọn ra 40 bài thơ trong số gần 100 bài anh viết mấy năm nay, từ những chuyến đi ở nhiều nơi trong nước và sau bao suy tư về thế thái nhân tình. Bạn có thể gặp lại Điện Biên Phủ, Phú Quốc, hòn Đá Bạc, Thất Sơn… với những ưu tư thời cuộc. Đêm thức cùng hoa nở hay khắc khoải nghe tiếng tắc kè, anh viết “Độc thoại hoa” và “Tiếng tắc kè”. Sống một mình lặng lẽ, dù có gắn cái chuông ngoài cổng nhưng “nhiều lúc ngỡ mình ở đảo”. Giáp tết năm nào, xem tivi gặp người đàn bà bán hàng rong trên phố phường Hà Nội, anh viết bài thơ “Gánh hàng rong” với mấy câu kết: Hà Nội rồi sẽ không còn những gánh hàng rong/ tranh Đông Hồ khuyết đi một góc/ tiếng rao khuya xa vắng ngậm ngùi. Thương những chiếc xe ba gác của người nghèo ở Sài Gòn, Cần Thơ… không còn nữa, anh viết bài thơ “Cổ tích bây giờ”, có những câu như vầy: Nước mắt mồ hôi/ đổi từng chén gạo/ cái chữ nhiều khi nhờ đó nẩy mầm. Rồi có một lần rời Cần Thơ về với quê nhà Cà Mau: Quê tôi vẫn như ngày ấy/ chiếc xuồng bơi theo dấu câu hò/ bông sậy xám bông bồn bồn cũng xám/ người đi xa nghe đất dặn dò…

Thấy có một bài thơ đặt tựa là “Hạc về” và một bài khác tựa là “Hạt”, trong khi lời đề từ ở đầu sách là Chỉ có rễ/ là không rời đất/ lặng lẽ/ đời xanh, một bạn văn hỏi: “Vậy sao tác giả không đặt tựa tập thơ là Hạt như thông điệp ở đầu sách?”. Câu hỏi này được người dẫn chương trình giới thiệu sách bữa ấy trả lời - mà nghe xong cảm nhận như “số phận” của tập thơ phải là như vậy.

Chuyện này do chính nhà thơ Lê Chí kể. Số là anh Lê Chí gởi email bản thảo tập thơ mang tên là “Hạt” về Sài Gòn, nhờ nhà thơ Đỗ Trung Quân vẽ bìa và phụ bản. Hai tháng sau, anh Lê Chí nhận được email hồi âm, như các bạn thấy trên bìa sách hôm nay. Đỗ Trung Quân vẽ chữ “Hạc” làm tên tập thơ; đứng tựa vào đó là bức tranh vẽ một  cây đời mọc xanh tươi một người con gái đẹp. “Hạc” kể chuyện đàn chim hạc đã trở về, còn “Hạt” là bài thơ nói về nguồn cội sinh thành. Dường như Đỗ Trung Quân muốn kết hai chuyện này thành một cái duyên. Và Lê Chí đã đồng tình.


Mời đọc thêm tại báo Thanh Niên ngày 5-2-2013:
http://www.thanhnien.com.vn/pages/20130205/hac-cua-hat.aspx