Cuốn sách Quốc gia khởi nghiệp nhỏ gọn, có thể cầm trong bàn tay, được NXB Thế Giới in tới 165.000 bản vào quý 4-2013 và không bán (*). Sách do chương trình Khởi nghiệp – kiến quốc của Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và Tập đoàn Trung Nguyên tài trợ nhằm vun đắp khát vọng làm giàu của giới trẻ.
Theo tác giả, Dan Senor và Saul Singer, “Để viết cuốn sách này, chúng tôi đã đánh giá lịch sử và văn hóa Israel, chắt lọc những câu chuyện của các công ty để tìm hiểu cội nguồn năng lượng sáng tạo của dân tộc Do Thái và những biểu hiện của nó”.
Nhớ hồi tháng 9-1999, đi dự một hội chợ nông nghiệp quốc tế ở Israel, chúng tôi đã cố gắng tìm hiểu và tự giải đáp được phần nào lý do Israel xuất khẩu được nhiều hàng nông sản sang châu Âu trong khi đất đai của họ phần lớn là sa mạc. Câu trả lời lúc đó chỉ dừng ở chỗ, vì họ luôn biết ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật mới trong sản xuất theo mô hình nông trang (kibbutz). Thí dụ với cà chua, họ chỉ trồng giống mới trong nhà kính, chăm sóc tự động với công nghệ “tưới nhỏ giọt” và cây luôn cho trái ngon với năng suất cao gấp 8 lần cà chua Việt Nam. Giờ đây, đọc cuốn sách này (qua bản dịch của Trí Vương), hiểu thêm được cốt lõi của thành công đó và hiểu vì sao hai tác giả Dan Senor và Saul Singer lại đặt tên sách là Quốc gia khởi nghiệp.
Israel nằm bên bờ Địa Trung Hải, chỉ có gần 8 triệu dân trong nước và hơn 6 triệu kiều bào ở ngoài nước và nói như Meirav Eilon Shahar, Đại sứ Israel tại Việt Nam, “Israel được thành lập chỉ mới 65 năm trong những điều kiện địa lý, chính trị khó khăn và không có nguồn tài nguyên thiên nhiên nào”, thậm chí nước ngọt cũng phải đi mua từ nước khác về xài. Vậy mà đây lại là một quốc gia, như lời Đặng Lê Nguyên Vũ, chủ tịch tập đoàn Trung Nguyên, “đã sản sinh ra vô số chủ nhân Nobel, khoa học gia lỗi lạc và những nhà chính trị - kỹ nghệ đại tài để kiểm soát các lĩnh vực then chốt của thế giới” và “sản sinh ra nhiều công ty khởi nghiệp hơn bất cứ quốc gia nào trên thế giới” (Đại sứ Meirav Eilon Shahar). Về kinh tế, GDP đầu người năm 2011 của Israel cao hơn Việt Nam 23 lần (32.123 đô la Mỹ/1.392 đô la Mỹ) và họ đã vượt qua mọi trở ngại trong bối cảnh kinh tế thế giới đang suy thoái.
Bí quyết thành công của Israel chính là ở sự sáng tạo công nghệ và tinh thần khởi nghiệp không ngừng. Đại sứ Meirav Eilon Shahar nhấn mạnh: “Sáng tạo công nghệ đã trở thành nền tảng cho thành công của nền công nghiệp công nghệ cao của Israel trong hơn một thập kỷ qua” và “những công ty khởi nghiệp của của Israel tiếp tục thu hút phần lớn nguồn tài trợ từ các nhà đầu tư địa phương và toàn cầu”. Tinh thần đó nhất thiết phải được nuôi dưỡng trong một thể chế phù hợp - như một số ý kiến của cựu Tổng thống Israel Shimon Peres, trong cuốn sách này: “Vốn liếng duy nhất mà chúng ta có thể sử dụng chính là con người”; “Là những nhà trí thức và lý tưởng nhưng họ không ngại ngần cày xới ruộng đồng bằng đôi tay của chính mình. Khi phát hiện đất đai khô cằn và thiếu nước, họ đã chuyển sang phát minh và khoa học kỹ thuật”; “Lựa chọn duy nhất của Israel là theo đuổi chất lượng dựa trên sự sáng tạo”.
Các tác giả cho rằng dân Israel vừa biết chơi với nhau và chơi với thế giới: “Những công ty công nghệ và giới đầu tư toàn cầu đang mở đường đến Israel và ở đây, họ tìm thấy sự kết hợp độc đáo giữa sự táo bạo, óc sáng tạo và những con người quả cảm. Điều này lý giải tại sao số lượng các công ty Israel có tên trên sàn chứng khoán NASDAD nhiều hơn tất cả các công ty của châu Âu cộng lại, Israel là quốc gia có mật độ các doanh nghiệp mới thành lập nhiều nhất thế giới”.
Bí quyết giàu mạnh của Israel còn ở chỗ, phải biết thoát khỏi chủ nghĩa kinh nghiệm vì đó không phải là nền tảng của sáng tạo cái mới như khái quát của cựu Tổng thống Israel Shimon Peres: “Để trở thành chuyên gia tương lai, tầm nhìn phải thay thế kinh nghiệm”. Và ông cho rằng Quốc gia khởi nghiệp là một cuốn sách “được xem như bản tóm lược tạm thời về lịch sử của Israel, một đất nước mà bản thân nó lúc nào cũng trong giai đoạn khởi nghiệp”.
(*) Để được tặng sách này, mời bạn đọc truy cập vào: www.100trieucuonsach.com hoặc www.vikhatvongviet.com
***
Bài đã đăng tại Báo Cần Thơ ngày 12-12-2013:
http://baocantho.com.vn/?mod=detnews&catid=78&p=0&id=143004
