Thứ Năm, 19 tháng 9, 2013

Festival đầu tiên về đua ghe ngo ở Sóc Trăng


Họp báo tại Cần Thơ sáng ngày 19-9, đại diện Sở Thông tin và truyền thông tỉnh Sóc Trăng cho biết “Festival đua ghe ngo đồng bào Khmer đồng bằng sông Cửu Long lần thứ nhất” sẽ được tổ chức tại Sóc Trăng từ ngày 14 đến 17-9-2013.


Quang cảnh họp báo sáng ngày 19-9 tại Cần Thơ (ảnh H.Kim)

Ông Võ Thanh Quang, Giám đốc Sở Thông tin và truyền thông tỉnh Sóc Trăng, nói: “Festival này là sự tổng kết một giai đoạn hoạt động và trưởng thành của sự nghiệp bảo tồn văn hóa của đồng bào Khmer tại ĐBSCL nói chung và Sóc Trăng nói riêng”. Ông Quang cũng cho biết festival này nhằm tạo ra sản phẩm văn hóa đặc trưng phục vụ phát triển du lịch theo hướng liên kết vùng ĐBSCL với cả nước.

Đua ghe ngo là hoạt động chính tại festival này. Trong hai ngày 16 và 17-9, có gần 50 đội ghe ngo nam và nữ của các tỉnh Sóc Trăng, Cần Thơ, Trà Vinh, Cà Mau, Bạc Liêu, Kiên Giang, Hậu Giang, Vĩnh Long thi đấu vòng loại và vòng chung kết ngay trên sông giữa lòng thành phố Sóc Trăng. Kinh phí cho hoạt động này khoảng từ 2,4-2,6 tỉ đồng, trong đó 1 tỉ đồng dành cho giải thưởng các hạng từ 1 đến 4.

Tại festival còn có nhiều hoạt động khác như hội chợ thương mại và triển lãm về thành tựu kinh tế - văn hóa - xã hội Sóc Trăng; liên hoan ẩm thực ba dân tộc Kinh - Khmer - Hoa; trò chơi gian dân gian – hội thao dân tộc; triển lãm ảnh “ký ức Sóc Trăng”; ca múa nhạc tổng hợp; liên hoan nghệ thuật sân khấu Dù kê Nam bộ; lễ Cúng Trăng – Oóc Om Bóc; lễ Thả đèn nước; hội thi trang phục Kinh – Khmer – Hoa. 

Tối 14-9, tại lễ khai mạc với chủ đề “trăng và lúa”, sẽ có 15 phút bắn pháo hoa tầm thấp.

Sóc Trăng là tỉnh có bà con dân tộc Khmer đông nhất vùng ĐBSCL, gần 370.000 người. Festival này diễn ra vào dịp rằm tháng 10 âm lịch, nhằm mùa lễ cúng trăng – Oóc Om Bóc, lễ thả đèn nước – Loyprotip của bà con dân tộc Khmer để tạ ơn mặt trăng nhân mùa thu hoạch hoa màu, nhất là lúa nếp.

Ban tổ chức đã mở website: Festival.soctrang.gov.vn , cho biết đã có hàng trăm doanh nghiệp, cơ quan ở trung ương, địa phương đăng ký tham gia festival và kỳ vọng festival này sẽ thu hút hàng trăm nghìn du khách trong và ngoài nước.


Đua ghe ngo ở Sóc Trăng (ảnh Lê Hoàng Vũ).


Ghe ngo



Ghe ngo là một dạng ghe đặc biệt, được xem là vật thiêng chỉ được dùng để đua. Ghe ngo là thuyền độc mộc làm bằng thân nguyên vẹn của cây gỗ sao, được khoét phần ruột, do nghệ nhân và các sư chùa Khmer cùng làm. Ghe ngo dài từ 25m – 30m, rộng từ 1m – 1,4m, có từ 20-40 khoang, chứa được 22-25 cặp tay bơi.

Sau khi đóng xong, ghe được chà cho thật trơn bóng và sơn phết, trang trí thật đẹp. Thân ghe sơn màu đen, trên be sơn các vệt màu trắng, vàng, đỏ dài khoảng 5cm; hai bên be, chạm trỗ hoặc vẽ hình vẩy rồng, vẩy rắn theo mô típ Naga. Đầu ghe vẽ hình các con thú như rồng, chim công, sư tử, cọp, voi… vừa tượng trưng cho vẻ đẹp vừa biểu hiện sức mạnh.

Thứ Ba, 17 tháng 9, 2013

Thơ Nguyễn Ngọc Tư


Không có bài thơ nào mang tên Chấm trong số 40 bài của Chấm - tập thơ đầu tiên của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư. Chấm được in 2.000 bản, giá 70.000đ/bản, do Nhã Nam và NXB Hội Nhà văn ấn hành vào giữa tháng 8.2013. Chỉ có 40 bài thơ với 4.928 chữ nhưng Chấm dày tới 180 trang khổ 15 cm x 23 cm; có những trang được in chỉ một câu thơ với sự trình bày chăm chút và phá cách của Đam Ca, người vẽ bìa.



Về nội dung, mới đây Nguyễn Ngọc Tư trả lời báo Pháp luật TPHCM: “Có những chuyện văn xuôi không nói được, có những cảm giác khó rạch ròi duy lý, tôi lấy thơ ra trút đỡ. Cùng là chữ cả nhưng mỗi bề mỗi khác. Viết tản văn, tôi buộc thể hiện ít nhiều quan điểm, cách nhìn cuộc đời của mình. Thơ thì gần người nhất, đôi khi cảm xúc lộ ra”. 

40 bài thơ này như những dấu chân “đi bụi” của Nguyễn Ngọc Tư trên khắp đất nước từ mười năm nay; đi trong trời đất và đi vào lòng người; chạm vào nội tâm mình, hóa thành tự sự. Tất cả, không hề ghi thời gian và nơi chốn, chỉ đề trân trọng nơi đầu sách, “kính tặng ba”.

Trong Chốn về, bài mở đầu: mình có ngôi nhà khép cửa /…máu chảy tự khô / vết đau tự liếm láp / cúc tự cài / hát mình nghe / chưa bao giờ mình mời ai tới đó. Trong Ở trọ, có ba câu cuối: lục bình vừa trôi vừa tàn / lá đa vừa rã vừa rơi / vừa đến họ vừa rời cõi tạm. Khi vượt biên giới chỗ một ngọn thác: có một con thác bị chẻ làm đôi ngọn / sông lò cò một bờ / …buộc lời ước vào bức tường trong suốt / cầu lòng ta vết thẹo thác lại lành (Ở biên giới). Ra với Côn Đảo: đi tìm mớ răng gãy trong những bông sứ trắng / tìm tay trên những rạn san hô / làn da lấy lại của rêu / họ neo đảo vào trời nước mơ hồ (Viết ở Côn Đảo).

Một lần chị đã viết trong bài Nhật ký mang thai - tháng thứ năm: con bỏ lỗi cho / mẹ vừa làm lễ trước vua xứ khác / gối chạm đất người thiên hạ / chỉ mẹ thôi / con chớ có quỳ /… hãy cựa quẫy / hãy trở mình / nhắc nhớ mẹ thở cho hai người / mẹ nuôi men ủ nụ cười / và đứng thẳng.

Trong những cuộc rong ruổi ấy, có đôi khi chờ nghe tiếng người: không chớp nhói lên nghĩa là đã ngủ rồi / đã rã / đã rơi / ta không chờ đợi nữa / …điện thoại câm / như nhân gian âm thầm cài đặt cửa (Chờ điện thoại). Có lần say: máu ngập ngừng đâu đó / tim như cá mắc cạn / từng ngụm thời gian hớp khan khô rát / tay nắm khói cũng mỏi / đất rối níu chân dấp dúi (Say trà). Có đêm mất ngủ: chim khuya kêu tiếng thứ sáu / đêm chao sáu tiếng thở dài / đếm được bao nhiêu bóng tối / đếm xem từng nào gió thổi / …mình đi vào trong rừng thẳm / sớm kia còn về với mình? (Mất ngủ). Và có khi độc thoại với lau sậy: bông sậy níu thành chùm thành bầy / dìu dắt xuôi mùa luân lạc / nhẹ hơn nỗi đau / quét không đi / giẫm không nát / an nhiên thanh thản / như chưa từng tan tác cuộc lưu vong (Mùa sậy chín). 

Thú vị trong Chấm, người trình bày đã lồng bản dịch (của Jason Gibbs) bài thơ Hỏi đường vào từng câu song ngữ Việt - Anh. Đoạn chót như vầy:

những ngày rong ruổi trên đất lạ,
Days of rambling in an unfamiliar land,
tôi một lần đứng lại hỏi con đường,
I once asked for directions
lối nào sẽ dẫn đến con người
Which way will take me to someone
đường im lặng đi lên đồi mải miết,
The silent road preoccupied itself with ascending the hill,
nông nổi ơi chỉ cần dừng chân lại,
Hey you fool, you only need to stop in your tracks
sẽ thấy người
To see somome ■

Bài đã đăng trên báo Thanh Niên:
http://www.thanhnien.com.vn/pages/20130917/tho-nguyen-ngoc-tu.aspx