VCCI Cần Thơ tìm giải pháp khởi nghiệp cho ĐBSCL

Lạc Long

Quang cảnh hội thảo Mekong Startup tại Cần Thơ. Ảnh: Lạc Long

(TBKTSG Online)- Hôm qua 30-6, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Chi nhánh Cần Thơ tổ chức hội thảo “Giải pháp khởi nghiệp thành công cho Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) và TP. Cần Thơ”.

Chương trình khởi nghiệp khu vực ĐBSCL này mang tên “Mekong Startup” giai đoạn 2016 – 2020, định hướng đến 2030. 

Theo TS Võ Hùng Dũng, Giám đốc VCCI Cần Thơ, Cần Thơ là thành phố trung tâm ĐBSCL, có hạ tầng tốt cho khởi nghiệp như hệ thống vườn ươm doanh nghiệp, các trung tâm giáo dục, đào tạo nghề, nguồn nhân lực được đào tạo cơ bản, có hệ thống thông tin kết nối và dịch vụ đô thị nhưng hiện Cần Thơ và các tỉnh ĐBSCL đang thiếu liên kết và chưa có chương trình khởi nghiệp dài hạn.

Do vậy, Mekong Startup nhắm tới 5 mục tiêu cụ thể: Hình thành trung tâm khởi nghiệp với 100 chỗ làm việc giai đoạn 2016-2017, kết nối các vườn ươm tạo thành mô hình “đô thị khởi nghiệp” tại Cần Thơ đến 2020; tạo dựng 1.000 doanh nghiệp mới trong các lĩnh vực về công nghệ, quản trị từ nay đến năm 2020; giải quyết trên 5.000 lao động có chuyên môn trực tiếp tham gia cho các doanh nghiệp khởi nghiệp và 20.000 lao động kỹ năng làm việc gián tiếp; hỗ trợ đầu vào và kết nối đầu ra cho vườn ươm Việt Nam – Hàn Quốc (KVIP), Vườn ươm Đại học Cần Thơ và các khu ươm tạo khác; hỗ trợ đăng ký 50 bằng sáng chế (sở hữu trí tuệ) trong giai đoạn 2016-2020 và 500 bằng sáng chế giai đoạn 2020 – 2030.

Ngoài nhiệm vụ xây dựng tinh thần khởi nghiệp để thế hệ trẻ phát huy ý tưởng sáng tạo và kinh doanh, nhất là trong lĩnh vực công nghệ, Mekong Startup sẽ tạo sự kết nối giữa các địa phương, lấy Cần Thơ làm trung tâm để xây dựng mô hình liên kết có hệ thống, trong đó VCCI đóng vai trò dẫn dắt và phối hợp thực hiện.

Hoạt động của Mekong Startup gồm hỗ trợ, ươm tạo, đào tạo và hiện thực hóa các sản phẩm, dịch vụ ươm tạo để ứng dụng vào thực tiễn xã hội cho toàn vùng. Cụ thể sẽ có các hội thảo về khởi nghiệp và các cuộc thi khởi nghiệp; lập Quỹ tín thác hỗ trợ ý tưởng sáng tạo (Angel Trust Fund); tuyển chọn đưa vào ươm tạo và hỗ trợ ý tưởng cho các doanh nhân khởi nghiệp (startup-er); xây dựng Trung tâm ươm tạo VCCI và khai thác phát triển dự án từ ươm tạo.

Ông Võ Hùng Dũng cho biết riêng với Trung tâm ươm tạo VCCI, giai đoạn 1 (2016 – 2017), VCCI Cần Thơ sẽ sử dụng diện tích mặt bằng văn phòng hiện tại để đầu tư Trung tâm ươm tạo quy mô nhỏ, đáp ứng ngay nhu cầu sử dụng cho các nhà khởi nghiệp trẻ. Dự kiến giai đoạn 2016 – 2017 có khoảng 100 startup-er làm việc tại trung tâm này với sự hỗ trợ của các chuyên gia. Giai đoạn 2 (2018 - 2030), kiến nghị TP. Cần Thơ hỗ trợ đất để VCCI Cần Thơ đầu tư xây dựng Trung tâm ươm tạo quy mô lớn (rộng khoảng 5.000 m2).

Tổng kinh phí cho chương trình Mekong Start-up này dự toán là 45,29 tỉ đồng, chủ yếu từ nguồn huy động đóng góp của xã hội.

Ông Võ Hùng Dũng cũng cho biết trong khuôn khổ chương trình hỗ trợ khởi nghiệp, VCCI Cần Thơ sẽ xây dựng website Chương trình hỗ trợ khởi nghiệp; Diễn đàn và Fanpage (Facebook) chương trình hỗ trợ khởi nghiệp và hệ thống thư viện điện tử E-Learning (Electronic Learning).

Ông Nguyễn Thanh Dũng, Phó chủ tịch UBND TP. Cần Thơ, cho biết Cần Thơ xác định khởi nghiệp là “mồi lửa” đột phá thúc đẩy doanh nhân trẻ lập nghiệp làm giàu cho mình và đóng góp cho sự thịnh vượng của Cần Thơ nói riêng và ĐBSCL nói chung.

Theo ông Nguyễn Thanh Dũng, đến nay, thông qua các chính sách hỗ trợ khởi nghiệp, TP. Cần Thơ đã tạo lập được môi trường đầu tư an toàn, ổn định và hiệu quả với trên 15.500 doanh nghiệp thuộc các loại hình với tổng số vốn đăng ký kinh doanh 96.633,5 tỉ đồng hoạt động trong các lĩnh vực sản xuất, thương mại, dịch vụ, xuất nhập khẩu… chiếm 26% doanh nghiệp cả vùng ĐBSCL.

ĐBSCL hiện có gần 30.000 doanh nghiệp đang hoạt động, chiếm 7,7% tổng số doanh nghiệp cả nước và tăng trưởng bình quân hàng năm khoảng 10%, chỉ bằng một nửa tốc độ tăng trung bình của cả nước.

Phần lớn doanh nghiệp hoạt động trong ngành thương mại (khoảng 43%) và công nghiệp chế biến (20%), kế đến là xây dựng (15%). Doanh nghiệp nông nghiệp, thủy sản chiếm hơn 6% và vận tải khoảng 4%.

Doanh nghiệp theo loại hình công nghệ thì nhóm doanh nghiệp có công nghệ thấp chiếm trên 75% và có xu hướng tăng. Nhóm ngành công nghệ trung bình chiếm ít hơn 20%, nhóm ngành công nghệ cao chỉ chiếm hơn 2%, là một trong những nguyên nhân chưa tạo năng suất cao trong sản xuất.

(Nguồn: VCCI Cần Thơ)

Bài đã đăng tại:

http://mobile.thesaigontimes.vn/tinbaichitiet/148397

Đừng để xảy ra một thảm họa môi trường ở Tây Nam bộ

Lê Anh Tuấn (*)

Toàn cảnh nhà máy giấy Lee & Man. Ảnh Trung Chánh

(TBKTSG) - Một chuỗi nhà máy công nghiệp độc hại đang hình thành dọc theo sông Hậu, trong đó đáng lưu ý hơn hết là Nhà máy Giấy Lee & Man ở huyện Châu Thành tỉnh Hậu Giang và cụm các nhà máy nhiệt điện than Duyên Hải ở huyện Duyên Hải, tỉnh Trà Vinh. Ngoài ra, còn có một nhà máy nhiệt điện than đang xây dựng ở huyện Long Phú, tỉnh Sóc Trăng.

Hệ sinh thái, môi trường sống và nhu cầu xã hội không phải là cái mà bất cứ ai được lấy ra để “thử nghiệm”!

Ngoài các khu công nghiệp chế biến, cơ khí dọc sông từ An Giang ra đến cửa Định An và Tranh Đề, tại Cần Thơ còn manh nha một dự án sân golf ở Cồn Ấu nằm giữa sông Hậu. Tất cả đều là những nguồn có nguy cơ cao, gây ô nhiễm cực kỳ tệ hại cho nguồn nước cả vùng Tây Nam bộ, cung cấp nước sinh hoạt cho hàng triệu người đang sinh sống, hàng chục ngàn héc ta ao nuôi thủy sản, gần một triệu héc ta đất canh tác nông nghiệp và cả một hệ sinh thái đất ngập nước rất mong manh, nhạy cảm với những thay đổi.

Nguy cơ từ cụm công nghiệp giấy

Cụm công nghiệp giấy Lee & Man bao gồm hai nhà máy sản xuất giấy bao bì và nhà máy bột giấy tẩy trắng (có công suất lần lượt là 420.000 tấn giấy/năm và 330.000 tấn/năm), một nhà máy nhiệt điện đốt than và các phế phẩm của nhà máy giấy có công suất phát điện 125 MW và một nhà máy nước có công suất thiết kế 181.000 mét khối/ngày.

Tổng diện tích nhà máy là hơn 100 héc ta, công trình này phải di dời 610 hộ với 2.711 người. Với công suất sản xuất giấy như vậy, Nhà máy Giấy

Lee & Man sẽ lớn hơn 13,6 lần so với nhà máy giấy lớn nhất Việt Nam hiện nay là Nhà máy Giấy Bãi Bằng (do Thụy Điển viện trợ xây dựng) có công suất thiết kế là 55.000 tấn/năm.

Điều rất ngạc nhiên là một nhà máy lớn như vậy mà không hề có một báo cáo đánh giá môi trường chiến lược (ĐMC) nào liên quan đến phát triển công nghiệp, còn báo cáo đánh giá tác động môi trường được phê duyệt từ năm 2008, nhưng rất sơ sài ở khâu pháp lý và tham vấn cộng đồng.

Nhà máy giấy này cũng không có nguồn cung cấp nguyên liệu làm giấy trong khu vực, chủ yếu là nhập dăm gỗ và giấy phế thải từ nước ngoài. Sản xuất và tái chế giấy được đánh giá là ngành công nghiệp có nguy cơ ô nhiễm cao. Nước thải từ dây chuyền vận hành chế tạo giấy chứa rất nhiều độc chất do giấy phế liệu rất đa dạng về chất liệu, thể loại. Quá trình làm mềm, loại bỏ lignin từ nguyên liệu cây gỗ, sàng rửa, tẩy trắng giấy đã qua sử dụng sẽ có nhiều hóa chất độc hại khác nhau, gồm các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOCs) như tecpen, rượu, phenol, methanol, acetone, chloroform, methyl ethyl ketone; chất tẩy rửa và bề mặt; thuốc nhuộm và bột màu; axít và dung dịch kiềm.

Nước thải từ xử lý giấy rất giàu các chất thiol, sulfur dioxide (SO2), sulfite và mùi hôi thối hydrosulfuric (H2S). Nước thải chứa chất tẩy trắng như hydrogen peroxide, chlorine dioxide và xút. Các chất ô nhiễm khác bao gồm cao lanh, canxi cacbonat, talc và titan dioxide... Ngoài ra, trong quá trình xử lý giấy tái chế, thường chỉ có khoảng 80% khối lượng là giấy thu hồi được, còn lại 20% là khối lượng các sợi, nhựa, dây vải, đinh ghim, kim kẹp... cũng như các chất bẩn từ thức ăn thừa thải ra.

Vị trí Nhà máy Giấy Lee & Man ở huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang.

Từ hàng loạt nhà máy nhiệt điện

Dọc theo sông Hậu đã và đang hình thành một loạt các nhà máy nhiệt điện: từ nhà máy nhiệt điện chạy dầu ở Trà Nóc, thành phố Cần Thơ, đến nhà máy nhiệt điện chạy than của Lee & Man; bốn nhà máy nhiệt điện than Duyên Hải 1, 3, 3 mở rộng và 2 ở Trà Vinh; nhà máy nhiệt điện than đang xây dựng ở Long Phú, tỉnh Sóc Trăng.

Tất cả các cụm nhà máy nhiệt điện này sẽ thải ra một lượng khí thải khổng lồ như CO2, các nitơ oxit (NOx), các vi hạt rắn lơ lửng (PM 10, PM 2.5) và khí sulfur dioxide (SO2) cộng thêm khói bụi, tiếng ồn và các kim loại nặng bay hơi... đe dọa sức khỏe của cộng đồng dân cư và góp phần đáng kể vào nguy cơ nóng lên toàn cầu, gây hiện tượng biến đổi khí hậu.

Giám đốc Ngân hàng Thế giới đã cảnh báo việc phát triển điện than sẽ là một thảm họa đối với hành tinh của chúng ta, trong đó lưu ý bốn quốc gia là Ấn Độ, Trung Quốc, Indonesia và Việt Nam, chiếm ba phần tư tổng các nhà máy điện than toàn thế giới, sẽ phá hỏng thỏa ước Khí hậu Paris (COP21) nếu các nước này tiếp tục xây dựng các nhà máy điện than. Việc phát triển các nhà máy điện than ở đồng bằng sông Cửu Long sẽ bị đánh dấu như là các điểm đen cho các tại họa tàn phá sức khỏe và môi trường khu vực.

Và sân golf

Theo Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố Cần Thơ, tập đoàn Vingroup sẽ thực hiện dự án xây dựng sân Golf ở Cồn Ấu có diện tích 80 héc ta. Cồn Ấu là một cù lao nằm giữa dòng sông Hậu, nằm ngay dưới chân cầu Cần Thơ. Vị trí dự án sân golf Cồn Ấu chỉ cách Nhà máy Giấy Lee & Man khoảng 15 ki lô mét đường sông, gần ngay đầu họng lấy nước của Nhà máy Cấp nước Cần Thơ.

Ở sân golf, sẽ có rất nhiều loại thuốc trừ sâu, thuốc trừ nấm, thuốc trừ cây cỏ dại và phải rải rất nhiều phân bón hóa học. Theo khảo sát trên nhiều sân golf khác nhau, các nhà khoa học đã xác định để duy trì cỏ sân golf, khối lượng hóa chất sử dụng sẽ vào khoảng 3-5 lần so với canh tác nông nghiệp. Các độc chất này sẽ theo lượng nước tưới tiêu đi vào lòng đất và tràn xuống sông Hậu hòa lẫn với các chất ô nhiễm khác. Nguy cơ hủy diệt hệ thủy sinh tự nhiên sẽ rất cao. Sân golf Cồn Ấu cũng chưa có báo cáo đánh giá tác động môi trường và cũng chưa được tham vấn ý kiến của các nhà khoa học và dân cư trong vùng nhưng đã được chấp nhận đầu tư.

Ngoài các dự án kể trên, dọc theo hai bờ dòng chính sông Hậu và các dòng nhánh kết nối với sông Hậu, còn có nhiều nhà máy và khu công nghiệp nhỏ khác. Hiện nay chất lượng nước ở các dòng nhỏ và một số thời điểm ở dòng chính đang bị suy giảm rõ nét, các nhà máy và sân golf kể trên sẽ hủy diệt tiếp dòng chính.

Cần biện pháp pháp lý và khoa học

Thảm họa môi trường có thể ảnh hưởng kinh tế và xã hội cho cả vùng Tây Nam bộ. Các báo cáo đánh giá tác động môi trường đều thiếu phần xem xét tổng hợp khả năng chịu tải của dòng sông. Việc thanh tra các vấn đề bức xúc của dư luận là cần thiết. Tuy nhiên tất cả các bước thực hiện thanh tra cần phải minh bạch trên các phương tiện truyền thông đại chúng, kể cả trang web của ngành chức năng. Các thông tin cần làm rõ bao gồm công bố danh sách các nhà khoa học và quản lý, phương pháp và quy trình khảo sát, đánh giá và đề xuất.

Ở đây, vấn đề không phải là một hoạt động nhằm trấn an dư luận mà là một biện pháp pháp lý và khoa học nhằm ngăn chặn một hiểm họa môi trường mà khó có bồi thường nào gọi là thỏa đáng cả. Một số nhà quản lý có trả lời là cần phải cho nhà máy giấy chạy thử nghiệm để đánh giá mức độ gây ô nhiễm để có biện pháp kiểm soát. Xin thưa là hệ sinh thái, môi trường sống và nhu cầu xã hội không phải là cái mà bất cứ ai được lấy ra để “thử nghiệm”!

(*) Đại học Cần Thơ

Bài đã đăng tại:
http://mobile.thesaigontimes.vn/tinbaichitiet/148271

Câu chuyện về nhà máy giấy Hậu Giang

Hồ Hùng

Bài cũ (Thứ Sáu, 21/9/2007, 11:43 (GMT+7) nhưng vẫn còn nguyên tính thời sự

(SGTO) - Chỉ khoảng một tháng sau ngày khởi công, dự án nhà máy giấy và bột giấy ở tỉnh Hậu Giang đã nhận nhiều “phản ứng” từ dư luận.Không phải ngẫu nhiên, bởi ngay khâu thẩm định dự án, đã có một số động thái hời hợt, “dục tốc” từ phía địa phương, trong khi đây là ngành nghề rất nhạy cảm với môi trường.

1

Đầu tháng 8-2007, nhà máy giấy có công suất 420.000 tấn/năm và nhà máy bột giấy có công suất 330.000 tấn/năm, với số vốn đầu tư ban đầu 628 triệu đô la Mỹ được khởi công rầm rộ. Theo tuyên bố từ phía chủ đầu tư là Công ty Giấy Lee & Man (Trung Quốc), tổng vốn cho các dự án này có thể lên đến 1,2 tỉ đô la Mỹ, thậm chí theo ông Nguyễn Phong Quang- Bí thư tỉnh Hậu Giang: “Họ muốn đầu tư đến 1,6 hoặc 1,7 tỉ đô la Mỹ”.


Với một tỉnh mới chia tách, còn thiếu thốn về mọi thứ kể cả các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) như Hậu Giang, đó quả là con số quá hấp dẫn. Hấp dẫn từ con số hàng triệu đô la Mỹ mỗi năm sẽ nộp vào ngân sách địa phương, rồi hàng trăm lao động được giải quyết việc làm, hàng ngàn hộ nông dân sẽ có thu nhập nhờ bán tràm… Cũng nhờ dự án này, Hậu Giang đã vươn lên đứng thứ ba cả nước về thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài trong bảy tháng đầu năm.

Nói vậy, để thấy rằng nên thông cảm, khi lãnh đạo tỉnh Hậu Giang đã hết sức “bức xúc”, liên tiếp tổ chức nhiều cuộc họp để thông tin, trấn an khi có dư luận phản ứng về nhà máy giấy và bột giấy này.

2 - Dư luận thế nào?

Ngay ngày 24-8, trong buổi làm việc cùng Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN & PTNT) Cao Đức Phát, lãnh đạo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) đã trực tiếp kiến nghị về nguy cơ gây ô nhiễm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành thủy sản một khi nhà máy giấy này đi vào hoạt động. Theo nhiều doanh nghiệp hội viên VASEP, nước thải từ nhà máy giấy có chứa nhiều hóa chất độc hại khi sử dụng quá nhiều thuốc nhuộm và xút tẩy trắng, theo dòng nước sẽ hủy diệt hoặc nếu không cũng thấm vào xớ thịt tôm, cá, khiến nhiễm dư lượng kháng sinh. Nguyên liệu nhiễm bẩn, dĩ nhiên thành phẩm xuất khẩu bị nhiễm là điều khó tránh. Hiện nay, các nước nhập khẩu thủy sản từ Việt Nam như Mỹ, Nhật, Australia, liên minh châu Âu… đang kiểm soát nghiêm ngặt dư lượng kháng sinh và hóa chất cấm với mức kiểm tra rất thấp, nhỏ hơn một phần tỉ.

Ngay sau khi nhận được chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ NN & PTNT, Cục Lâm nghiệp đã tiến hành rà soát lại dự án và ngày 6-9 đã có công văn hồi đáp, theo đó Cục phản ứng khá gay gắt với dự án nhà máy giấy vì phương án xây dựng vùng nguyên liệu quá mơ hồ và nguy cơ “tàn sát” môi trường cả vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) lại quá cao. Theo ông Nguyễn Quang Dương, Phó cục trưởng Cục Lâm nghiệp: “Nhà máy sản xuất bột giấy cần đến khoảng 1,5 triệu tấn gỗ/năm, trong khi tổng lượng gỗ khai thác hàng năm của cả nước chỉ từ 2,5 - 3 triệu tấn”. Đúng là âu lo của Cục Lâm nghiệp có cơ sở, bởi nguồn nguyên liệu gỗ nhập thiếu ổn định, phương án xây dựng vùng nguyên liệu tại chỗ lại khá mơ hồ.

Ngày 13-9-2007, ông Huỳnh Thành Hiệp, Chủ tịch UBND tỉnh Sóc Trăng cũng đã có công văn (đính kèm kiến nghị của các doanh nghiệp) gửi Thủ tướng Chính phủ và các Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH- ĐT), Tài Nguyên- Môi trường (TN-MT), NN & PTNT, Công Thương và chính UBND tỉnh Hậu Giang, kiến nghị xem xét lại dự án trên.

Khách quan mà nói, những lo lắng trên là không thừa, khi một dự án lớn như thế, có nguy cơ tác động rộng đến vậy mà không hề được đưa ra giới thiệu công khai, lấy ý kiến phản biện từ các nhà khoa học. Nhất là từ những động thái cấp phép quá “đốt giai đoạn” của tỉnh.

Sau khi dư luận và báo chí lên tiếng, ngày 4-9 ông Tang Pok Man Raymond - Tổng giám đốc Công ty TNHH Giấy Lee & Man (được Lee & Man ủy quyền làm chủ đầu tư dự án nhà máy giấy) mới gửi UBND tỉnh bản cam kết sẽ thực hiện tốt các biện pháp bảo vệ môi trường theo Luật pháp Việt Nam. Nhưng khó hiểu là Công ty TNHH Haverhill Industries Limited, chủ đầu tư dự án nhà máy bột giấy (nguy cơ ô nhiễm cao hơn nhiều so với sản xuất giấy) vẫn chưa thấy “trình làng” văn bản cam kết nào. Và điều khó hiểu là khi xét duyệt để cấp phép cho dự án, khâu thẩm định môi trường dường như phó thác hoàn toàn vào những lời “tự khai” của chủ dự án, bởi vào cuộc họp ngày 8-9 (sau ngày khởi công dự án hơn một tháng), đại diện Sở TN- MT tỉnh cũng khẳng định, hiện vẫn chưa được mời tham gia thẩm định dự án.

Và sau khi cấp phép, khởi công, gần đây UBND tỉnh mới yêu cầu chủ đầu tư làm báo cáo tác động môi trường để nhanh chóng trình Bộ TN- MT thẩm định. Theo đại diện UBND tỉnh, giấy không thuộc danh mục ngành nghề phải làm báo cáo tác động môi trường, nên mới có chuyện “bỏ quên” khâu này khi cấp phép. Trong khi đó, theo Nghị định 108/2006/ NĐ- CP quy định chi tiết và hướng dẫn một số điều của Luật Đầu tư, tại Điều 45 về thẩm tra đối với dự án đầu tư có quy mô vốn đầu tư từ 300 tỉ đồng Việt Nam trở lên và không thuộc lĩnh vực đầu tư có điều kiện cũng ghi rõ, trong nội dung thẩm tra (do cơ quan cấp phép thực hiện) phải làm rõ giải pháp về môi trường, tức đánh giá các yếu tố tác động đến môi trường và giải pháp xử lý phù hợp với quy định của pháp luật về môi trường. Và sau khi nhận được công văn xin ý kiến của UBND tỉnh Hậu Giang về dự án này, tháng 4- 2007, Bộ Công nghiệp cũng đề nghị Hậu Giang yêu cầu chủ đầu tư phải lập báo cáo đánh giá tác động của môi trường trình cơ quan Nhà nước có thẩm quyền quyết định phê duyệt.

Và ngày 19-9, một số lãnh đạo cục thuộc Bộ NN & PTNT mới lần đầu tiên cầm được trên tay bộ tài liệu nói về dự án này.

3

Ngày 19- 9, ông Nguyễn Phong Quang, Bí thư tỉnh Hậu Giang phát biểu tại buổi làm việc với đại diện các bộ NN & PTNT, Công Thương... về dự án: ”Những lo lắng (về dự án) là không thừa, để từ đó địa phương theo dõi và làm chặt chẽ hơn”. Về những băn khoăn khi nhà máy không có vùng nguyên liệu, theo ông Quang: ”Chưa có quy hoạch thì đề nghị bổ sung quy hoạch. Tỉnh đề nghị Bộ NN & PTNT hỗ trợ, quy hoạch vùng nguyên liệu ở ĐBSCL”. Và tại cuộc họp đó, phương án xử lý nước thải, cam kết của nhà đầu tư... cũng được công bố.

Nhưng sau này, công tác giám sát việc chấp hành các yếu tố môi trường sẽ được thực hiện thế nào, mới là điều dư luận vẫn còn băn khoăn. ” đầu” đã không xuôi, liệu ”đuôi” có lọt, hay sẽ là, ”vuốt đuôi” như đã... từng làm? Chỉ cần một lần sơ suất là vùng đất mẫn cảm ĐBSCL này lãnh đủ.

Tại các nước phát triển, công nghệ sản xuất của nhà máy và phương pháp kiểm tra, giám sát môi trường từ phía chính quyền địa phương khá tốt. Thế nhưng, thông tin từ Washington Toxics Coalition Factsheet vào tháng 2-2004 cho thấy, bang Washington (Mỹ) vẫn từng cảnh báo về việc ăn cá đánh bắt từ các nơi như hồ Roosevelt, công viên Manchester… do nhiễm dioxin, mà nguyên nhân được xác định do ô nhiễm từ sáu nhà máy bột giấy có sử dụng hợp chất Clo để tẩy trắng, hai lò đốt chất thải rắn, bốn nhà máy sử dụng hợp chất Penta CloPhenol có chứa dioxin để xử lý gỗ…

Theo nhiều nhà khoa học và các chuyên gia kinh tế, sản xuất giấy và bột giấy được đánh giá là một trong các ngành công nghiệp có nguy cơ ô nhiễm nặng nề nhất. Trong ngành công nghiệp giấy và bột giấy, nước thải thường có độ PH trung bình từ 9-11, chỉ số BOD, COD có thể lên khoảng 700 - 2.500 miligam/lít, hàm lượng chất rắn lơ lửng cao gấp nhiều lần giới hạn cho phép. Nước thải từ các nhà máy này thường có chứa xyanua vượt trên 80 lần, H2S vượt trên 4 lần, NH3 vượt trên 80 lần tiêu chuẩn cho phép… dễ gây ô nhiễm nặng nề các nguồn nước mặt và ảnh hưởng sinh hoạt của cư dân trong vùng. Tại Việt Nam, hồi cuối năm 2006 và đầu năm 2007, sau khi có báo cáo của các chuyên gia môi trường về mức độ ô nhiễm tại các con sông Thị Vải, sông Nhuệ, sông Đáy… Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu các địa phương nằm trên lưu vực các con sông trên tạm thời hạn chế cấp phép đối với năm loại hình công nghiệp có nguy cơ gây ô nhiễm, trong đó có sản xuất bột giấy.

Tuy vậy, ở ĐBSCL hiện nay, ngoài dự án nhà máy giấy và bột giấy ở Hậu Giang, tại Long An còn có dự án xây dựng nhà máy bột giấy công suất 100.000 tấn/năm và Đồng Tháp cũng không chịu “thua kém” khi vừa chấp thuận chủ trương cho xây một nhà máy giấy và bột giấy có công suất tương đương.

Nguy cơ là vậy, thế mà theo bài phân tích của ông tiến sĩ Vũ Ngọc Bảo, Tổng thư ký Hiệp hội Giấy và Bột giấy Việt Nam - “được” nhận định là phân tích mang tính khoa học đăng trên báo Hậu Giang: “Không thể võ đoán nói rằng, ngành giấy là ngành công nghiệp gây ô nhiễm nhất. Sinh hoạt hàng ngày của con người cũng gây ô nhiễm, sản xuất cái gì cũng gây tổn hại môi trường” và ông kết luận điều ai cũng biết: “Nhưng môi trường sẽ được bảo vệ nếu tuân thủ… Luật Bảo vệ môi trường”.

Bài đã đăng tại: 
http://www.thesaigontimes.vn/501/Cau-chuyen-ve-nha-may-giay.html

Sắp thanh tra môi trường Nhà máy giấy Lee&Man Hậu Giang

Văn Nam - Đá Bàn

Một góc Nhà máy giấy Lee & Man tại Hậu Giang - Ảnh: Nam Hương

(TBKTSG Online) – Bộ Tài nguyên và Môi trường vừa cho biết, từ ngày 1-7 tới, đoàn thanh tra môi trường thuộc Tổng cục Môi trường sẽ bắt đầu kiểm tra việc chấp hành pháp luật bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh Hậu Giang, trong đó có Công ty TNHH Giấy Lee & Man Việt Nam đặt tại Khu công nghiệp Phú Hữu A, huyện Châu Thành, Hậu Giang.

Đoàn thanh tra Công ty giấy Lee & Man sẽ gồm đại diện Tổng cục Môi trường, Sở Tài nguyên Môi trường Hậu Giang, Sở Công Thương Hậu Giang, Phòng Cảnh sát Môi trường Hậu Giang, Ban Quản lý các khu công nghiệp Hậu Giang và đặc biệt có một số chuyên gia đầu ngành về công nghệ sản xuất, xử lý chất thải trong ngành sản xuất giấy.

Trong thông báo của Bộ Tài nguyên và Môi trường hôm nay (26-6), Bộ trường Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà nhận định đây là dự án tiềm ẩn nhiều nguy cơ về môi trường nếu chủ đầu tư không thực hiện nghiêm pháp luật bảo vệ môi trường. Vì vậy, việc thanh, kiểm tra phải xem xét toàn diện các nội dung sau:

(i) Kiểm tra quy trình phê duyệt, nội dung đánh giá tác động môi trường (ĐMT), Giấy phép xả thải, nước thải, công nghệ sản xuất và xử lý nước thải đặc biệt là công nghệ xử lý nước thải.

(ii) Kiểm tra việc chấp hành pháp luật của Công ty TNHH Giấy Lee & Man Việt Nam trong thực hiện quy định ĐTM; Giấy phép xả thải, áp dụng quy chuẩn môi trường; việc thiết kế, thẩm định, xây dựng, kế hoạch vận hành thử nghiệm…

(iii) Kiểm tra phương án, công trình ứng phó sự cố môi trường, hồ chỉ thị sinh học, hệ thống giám sát tự động, trực tuyến kết nối với cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường địa phương, đảm bảo nước thải trước khi thải ra môi trường được kiểm soát đầy đủ các thông số về môi trường theo quy định. (Tất nhiên, hệ thống này phải dễ dàng tiếp cận và được sự giám sát của người dân).

Bộ trưởng Trần Hồng Hà yêu cầu đoàn thanh tra nếu phát hiện các vi phạm phải được xử lý nghiêm theo quy định pháp luật, kể cả đối với các tổ chức, cá nhân có liên quan; đồng thời phải đề xuất cho phép hay chưa cho phép nhà máy đi vào giai đoạn vận hành thử nghiệm sản xuất, các giải pháp yêu cầu nhà máy phải tiếp tục hoàn thiện, xử lý triệt để trước khi vận hành.

Thời gian gần đây, các phương tiện thông tin đại chúng đăng tải nhiều tin bài thể hiện sự lo ngại của các tầng lớp nhân dân rằng Nhà máy giấy Lee&Man ở Hậu Giang sau khi hoạt động có thể “bức tử sông Hậu”. Mới đây Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) đã có văn bản gửi Bộ NN-PTNT và Thủ tướng Chính phủ kiến nghị khẩn cấp kiểm tra, rà soát công nghệ xử lý nước thải của Nhà máy Giấy Lee & Man.

Trước những thông tin nói trên, mới đây, Công ty TNHH Giấy Lee&Man Việt Nam đã ra thông cáo báo chí khẳng định: việc giám sát quan trắc nước thải tự động từ nhà máy sẽ được kết nối trực tiếp với Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hậu Giang để theo dõi liên tục. Tuy nhiên, do nhà máy không công khai minh bạch các thông tin về đánh giá tác động môi trường của nhà máy, không có sự phản biện của giới khoa học... nên không tạo được sự an tâm trong dư luận (xem thêm: Không công khai, minh bạch - khó nói là an toàn).

Dự án Nhà máy Giấy Lee & Man (dự án đầu tư 100% vốn nước ngoài của Công ty giấy Lee & Man Việt Nam có chủ đầu tư từ Hồng Kông - Trung Quốc) có tổng mức đầu tư hơn một tỉ đô la Mỹ (bao gồm một nhà máy sản xuất giấy cứng bao bì cao cấp sản lượng 420.000 tấn/năm và một nhà máy bột giấy tẩy trắng sản lượng 330.000 tấn/năm) trên diện tích khoảng 82 héc-ta đất nằm bên bờ sông Hậu, thuộc huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang.

Dự án được Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường vào ngày 27-7-2008 và được Chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường tại quyết định số 2151, ngày 24-9-2008.

Hiện tại, dự án đã xây dựng cơ bản hoàn chỉnh đối với nhà máy sản xuất giấy cứng bao bì cao cấp sản lượng 420.000 tấn/năm và dự kiến đến tháng 8-2016 vận hành thử nghiệm. Riêng nhà máy bột giấy tẩy trắng sản lượng 330.000 tấn/năm dự kiến đến năm 2017 bắt đầu triển khai và sản xuất thử nghiệm vào tháng 10-2018.

Bài đã đăng tại: http://mobile.thesaigontimes.vn/tinbaichitiet/148167