Huỳnh Kim
Thứ Bảy, 16/2/2019, 15:40
(TBKTSG Online) - Tháng 7-1985, mặt trận Vị Xuyên (Hà
Tuyên, nay là Hà Giang) đang nóng bỏng. Kỉ niệm 40 năm cuộc chiến đấu bảo vệ
biên giới phía Bắc (17-2-1979 / 2019), PV TBKTSG Online xin kể lại hầu
bạn đọc hôm nay, vài mẩu chuyện ở mặt trận này vào thời điểm đó.
 |
| Tác giả đang cùng đồng đội Đoàn Quang Trung lên mặt trận Vị Xuyên, tháng 7-1985. Ảnh: Nguyễn Đình Chiến |
Một ngày hè cuối tháng 7-1985, rời Mặt trận
979 ở biên giới Tây Nam, chúng tôi lên biên giới phía Bắc để viết phóng sự
chiến trường. Sau gần 12 giờ ngồi xe đò từ Hà Nội, chiều tối vừa tới thị xã Hà Giang,
đã nghe tiếng pháo ì đùng dội về từ hướng Bắc. Sáng hôm sau, quá giang xe của
Đoàn Quang Trung, chúng tôi theo lộ 2 ra mặt trận Vị Xuyên.
Tại hầm chỉ huy hậu cứ, thiếu tá Trần Bản,
phó đoàn trưởng Đoàn Quang Trung, trải bản đồ quân sự ra, nói dãy núi 1500 phân
định rõ ranh giới hai nước với những điểm cao 1545, 1509, 772… thuộc lãnh thổ
Việt Nam, nhưng quân Trung Quốc đã lấn chiếm một số điểm cao này và huy động
các đơn vị pháo bắn phá dữ dội vào quân dân ta. Anh Bản kể chỉ riêng ngày
31-5-1985, quân Trung Quốc đã nã gần 50.000 quả đạn pháo. Với bộ binh, từ 22-5
đến 2-6, bộ đội Đoàn Quang Trung đã 4 lần đánh bại các đợt lấn chiếm của địch.
Thảo nào, con lộ 2 hữu nghị dài 22 cây số lành lặn chạy ra cửa khẩu ngày nào,
sáng nay đã bị pháo băm vằm loang lổ.
Anh Bản nói, bộ đội Đoàn Quang Trung đã cùng
các đơn vị địa phương Hà Tuyên trấn thủ vùng biên nóng bỏng này và đã đánh
thắng mọi hành động lấn chiếm của giặc. Các địa danh sau đây đã gắn liền với đá
núi Vị Xuyên, với những tháng ngày chiến đấu kiên cường bảo vệ từng tất đất,
mỏm đá biên cương Tổ quốc: ngã ba Thanh Thủy, hang Làng Lò, đồi Bốn Hầm, hang
Suối Cụt, đồi Chuối, Cốc Nghè, Cửa Tử, điểm cao 2000, 1000, 1200, bình độ 300,
400, 685, đồi không tên…
Chiều hôm sau chúng tôi theo toán vận tải vượt Cửa Tử trên đèo Cốc Nghè
để lên các điểm tựa tiền tiêu. Chiều tối, trời mưa nhẹ. Sấm giật rồi pháo địch
ùng ùng, đường đạn bay dội vào vách núi ù ù như bão thổi. Đồng chí Thái, lính
công binh đi cùng, nói đây là nơi ta và địch đã đánh giáp lá cà nhiều trận để
giành lại từng mỏm đá. Thái kể, với lính vận tải, nhiều đêm, các anh phải lợi
dụng ánh chớp của sấm sét hoặc ánh đạn pháo địch nổ hụt phía sau để vọt lên ở
tư thế đang bò dốc để kịp rút ngắn đoạn đường. Cánh lính vận tải tính có cả
chục kiểu vận tải tránh đạn pháo ở mặt trận này; không phải chỉ là đi tải, mà
còn chạy tải, nhảy tải, bò tải, luồn lách tải… Miễn sao đưa kịp hàng hóa đạn
dược lên chốt và cáng thương binh về tuyến sau.
Hôm sau chúng tôi theo đồng chí Lâm, lính trinh sát quê Gia
Lâm, Hà Nội lên “chốt dựng” ở điểm cao 1000. Lâm kể, nơi đây từ 27 đến
31-5-1985, đơn vị anh đã đẩy lùi 3 đợt tiến công lấn chiếm của địch, giữ vững
điểm tựa. Tới nơi, một đồng chí chỉ tôi xem một đỉnh núi loang lổ đất đỏ vì
pháo địch. Đó là một điểm tựa, nhưng sau mỗi trận pháo lại thấy lính mình loáng
thoáng trên đỉnh núi. Là vì ngay sau lưng điểm tựa là một thung lũng. “Cái khối
chắn khổng lồ sau lưng mình buộc đạn pháo lọt thỏm hết xuống đó anh ạ. Cả đạn cối
truyền đơn của nó cũng lao xuống đó rồi theo con suối Thanh Thủy cuốn phăng ra
sông Lô luôn!”, Lâm nói.
Trong hầm chỉ huy đơn vị ở gần điểm cao 1200 hôm đó, chúng
tôi càng hiểu hơn địa thế hiểm trở ở nơi này. Ba đỉnh núi nối liền là cụm điểm
tựa tiền tiêu của đơn vị, đối mặt với những lô cốt địch thập thò dọc các dông
núi đường biên giới đang bị giặc xâm lấn.
Khoảng 2 giờ chiều, anh Thịnh, phó chỉ huy đơn vị, đưa chúng
tôi lên chốt trên cùng. Bên điểm cao trước mặt, địch đang bắn tỉa. Đạn rít qua
đầu. Pháo từ bên kia biên giới cũng bắt đầu ầm ầm nã xuống khu Bốn Hầm. “Tới giờ
hợp xướng của nó rồi đấy!”, anh Thịnh la lên, chúng tôi chạy vào giao thông
hào. Đạn pháo từ Bốn Hầm nổ dội lên, cách mấy cây số mà nghe muốn ngạt thở, tức
ngực.
Tôi hỏi một chiến sĩ, khẩu đại liên mới triển khai chiều nay
của nó đặt ở đâu. Anh áp sát vách hầm, chỉ hướng dông núi 1200, khuất sau một mỏm
đá, nói: “Ngay đó đấy. Lúc nãy thủ trưởng Thịnh đã cóc mấy quả M79, nó im,
nhưng sau nó lại bắn tiếp”.
Khi pháo lớn đã im hẳn, chúng tôi quay về hầm chỉ huy. Bỗng
đại liên địch lại ré lên tành tạch, anh Thịnh nói: “Cứ mặc cho nó bắn chỉnh
súng trọn hôm nay. Mai ta sẽ tính!”.
Chúng tôi lại quây quần quanh cái bàn làm bằng gỗ hòm đạn. Ở
góc hầm, có mấy hộp sắt ủ giá đậu xanh. Bây giờ nhiệm vụ ai người nấy làm.
Tranh thủ “trời yên núi lặng” để người chỉ huy tiếp khách phương Nam một chút.
Bát nước đường pha viên B1, thuốc lào rít liên tục… Anh Thịnh hỏi, gian khổ ác
liệt nhất ở chiến trường giới Tây Nam, nơi quân tình nguyện Việt Nam đang làm
nhiệm vụ giúp bạn Campuchia, là gì. Tôi nói: “Sốt rét, mìn và thiếu nước. Cũng
như ở đây là pháo với pháo vậy!”. Anh Thịnh trầm ngâm: “Vậy là cùng tuyến lửa cả.
Xin chia lửa với biên giới Tây Nam! Tôi có nhiều đồng hương Vĩnh Phú ở trong ấy”.
… Sau chuyến đi ấy, báo Quân đội nhân dân đăng bài thơ “Trên
điểm tựa Một Ngàn” và bài ghi chép 3 kỳ “Gửi về đồng đội phía Nam”. Cuối bài
báo, tôi đã viết: “Lần đầu tiên tôi về với biên cương phía Bắc. Lại là nơi nóng
bỏng nhất của đất nước hôm nay. Nơi điểm tựa tiền tiêu này, lửa đã cháy trong
tôi. Không chỉ là lửa tội ác của pháo đạn giặc. Còn là lửa sống của đồng đội
tôi nơi đây. Lửa chiến đấu hết mình để giữ vững biên cương Tổ quốc. Lửa của
tình đồng chí đồng đội và lòng thiết tha yêu quý hòa bình. Mùa lúa chín, con đường
làng, lời mẹ dặn lúc ra đi, và em, và bạn, và trường lớp… tất cả là nỗi nhớ
lung linh thành ngọn lửa trong ta, cùng cháy lên, nơi đây”. Còn bài thơ, thì
như vầy:
Nơi đây tràn trề thế đất
Bao năm rồi chẳng bình yên
Pháo giặc bắn sang từ hướng Bắc
Trụi trần đất đá Vị Xuyên
Tôi đã sống một thời cao nguyên
Đã qua đôi mùa khô biên giới
Mà hiểu núi mà xót xa yêu núi
Là nơi đây sau lưng tôi Hà Giang
Mây phủ trắng đỉnh cao Hai Ngàn
Người bản Mèo rủ nhau về dưới thấp
Tựa vào đá tôi quay đầu nhìn khắp
Ruộng bậc thang mờ xanh cỏ tranh
Nơi đây nhiều tên đất nổi danh
Suối Cụt, Bốn Hầm, Cốc Nghè, Cửa Tử…
Pháo – phản pháo ngày đêm dồn ứ
Lồng ngực ta nung lửa chặn thù
Tôi chồm mình qua bờ chiến hào
Lấp loáng thượng nguồn sông Lô ánh đỏ
Ôi sông Lô tuổi học trò thuở nhỏ
Miền Nam xa tôi hát khúc sông Lô
Uống bát nước đường trong hầm điểm tựa
Đồng đội quây quần hỏi chuyện phương Nam
Bạn cầm tay tôi nhắn lời chia lửa
Khi nghe mùa khô Campuchia
Nơi đầy tràn trề thế đất
Vẫn cứ rạch ròi giữa trái tim tôi
Như sông Hậu sóng duềnh xa hút mắt
Đường biên xanh cột mốc dựng bao đời
Ngày 17- 2-1979, Trung Quốc bất ngờ đưa quân đồng loạt tấn công 6 tỉnh biên giới Việt Nam, từ Pa Nậm Cúm (Lai Châu) đến Pò Hèn (Quảng Ninh) với chiều dài 1.200 km.
Ngày 5-3-1979, Chủ tịch nước Tôn Đức Thắng ra lệnh tổng động viên toàn quốc. Cùng ngày, Trung Quốc tuyến bố rút quân nhưng vẫn chiếm đóng trái phép một số điểm cao ở Lạng Sơn, Cao Bằng, Hà Giang và thường xuyên lấn chiếm bằng vũ trang.
Đến năm 1989, cuộc chiến bảo vệ biên giới phía Bắc mới kết thúc.
Đến năm 1989, cuộc chiến bảo vệ biên giới phía Bắc mới kết thúc.
***
Theo TTXVN, 60 tham luận tại Hội thảo tập trung vào những vấn
đề cơ bản, trong đó khẳng định sự thật lịch sử và tính chính nghĩa của Việt Nam
trong cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc của Tổ quốc.
Theo GS.TSKH Vũ Minh Giang (Đại học Quốc gia Hà Nội), “Cuộc
chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc cần có vị trí xứng đáng trong các bộ lịch sử,
sách giáo khoa”. Ông cũng nhấn mạnh: “Hoàn toàn không nhắc tới lịch sử, cho dù
sự kiện ấy như thế nào sẽ đồng nghĩa với việc che giấu lịch sử, đều không thể
và không nên làm. Trình bày khách quan, khoa học về cuộc chiến 1979 là cách tốt
nhất để đầy lùi luận điệu xuyên tạc, dùng lịch sử để kích động, đồng thời cũng
là cách tốt nhất để giáo dục thế hệ trẻ truyền thống yêu nước, chống ngoại xâm
của dân tộc ta”.
Tỉnh ủy Hà Giang cũng vừa tổ chức thông tin chuyên đề về 40
năm cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc, nhất là những diễn biến tại mặt
trận Thanh Thủy, huyện Vị Xuyên. Thông tin nhấn mạnh, cuộc chiến đấu anh dũng của
quân và dân ta bảo vệ biên giới phía Bắc năm 1979 mãi khắc ghi vào lịch sử giữ
nước và xây dựng đất nước như một dấu son không thể phai mờ; là cuộc đấu tranh
chính nghĩa bảo vệ độc lập chủ quyền của Tổ quốc.
* Đã đăng TBKTSG Online 16-2-2019:
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét