Huỳnh Kim
Vào tuổi “thất thập cổ lai hi”, nhà thơ
Lê Chí vừa quay về quê nhà Cà Mau “chơi” với NXB Phương Đông để in cùng
lúc hai tập thơ có tựa là “Nhớ” và “Đời”…
Đây là 2 tuyển tập ông tự
làm sau 7 tập Cô gái đánh xe bò,
Mùa xuân đến sớm, Những con đường im lặng, Khuya xa, Hoa quỳnh, Ngẫm
nghĩ cà phê, Thời gian, Hạc. Ông đã dành hơn hai năm chọn ra 93 bài
sáng tác trong vòng 40 năm nay; rồi lại chọn ảnh, kiểu chữ, tự thiết
kế từng chi tiết từ bìa tới ruột trước khi giao cho họa sĩ trình
bày và NXB.
Kỹ càng như thế nhưng khi in
xong vẫn còn một lỗi nhỏ trong tập Nhớ,
sai chữ d thành chữ t trong chùm thơ viết ở Uzbekistan
năm 1988. Vậy là trước khi kí tặng bạn bè, ông tỉ mẫn ngồi xóa từng
chữ t, in ra từng chữ d, rồi cắt và dán lên vết xóa, công
phu như một người thợ bạc. Ở tập thơ này, 50 bài thơ bàng bạc những
suy tư về tình yêu cuộc sống với tâm sự: Câu thơ cũ / gieo vào lòng đất / nẩy mầm khát đợi thời gian.
Bàng bạc mà kỹ càng, như 4 câu tác giả chọn làm đề từ in riêng thành
hai cặp ở đầu và cuối sách: Theo
con đường thiên nhiên / dầu dãi đi qua / Lầm lũi gieo mùa ảo tưởng /
gặt nỗi buồn thơ ơi.
Về bài thơ văn xuôi Nhớ đăng ở cuối tập này, nhà văn Trung Trung Đỉnh có
lần kể trong bài “Lê Chí và thơ”: “Tôi xin mượn lời một độc giả của anh, chị Út
Loan, trong bữa tiệc trên tầng lầu mất điện giữa Cà Mau: “Tôi đã đọc
tập thơ “trúc trắc” của ông Lê Chí rồi. Ông không nói về ai hết mà tự dằn vặt
với mình. Thấy khổ quá, buồn quá và cay đắng quá. Nhưng càng đọc, càng nghĩ thì
cũng nghe được”. Theo tôi, đó là lời bình luận chân thành và chính xác
nhất”.
Còn ở tập thơ Đời, nhà thơ
Lê Chí tự sự rằng: Mấy mươi năm
buồn vui thao thức / giấc ngủ chưa thành. Rồi
ông viết đề từ cho tập thơ: Học
cách của sen / tìm thơ từ rơm rạ sình bùn / Nhiều khi rày đây mai đó
/ dễ đâu người gặp được người. Vẫn là kỹ càng và chu đáo, dù
là độc thoại âm thầm hay đối thoại trực diện trước một sự đời, bởi
hết thảy đều chạm tới số phận con người. Thí dụ trong bài Đời viết
năm 2012 sau khi nhận điện thoại của nhà văn Nguyễn Quang Sáng gọi hỏi
thăm vì nghe tin… mình đã chết: Chẳng buồn / cũng chẳng vui / được tin mình
vừa chết / bạn già gọi điện hỏi thăm... Mình còn sống hay mình đã
chết? / nửa thực nửa ngờ...
Đọc thơ Lê Chí, rồi gặp nhau
tại Trại Văn mùa hè 2015 của Viện William Joiner ở Mỹ, Giáo sư Nguyễn Bá
Chung đã nhận xét: “Anh có lẽ là một nhân vật hiếm có ở miền Nam, theo cách
mạng từ nhỏ nhưng tự chọn cho mình một cuộc hành trình riêng biệt. Có lẽ một
trong những cái khó nhất của cuộc đời là không bị sự cuốn hút của đám
đông, không chạy theo tài lộc và danh vọng, sẵn sàng chấp nhận một cuộc sống
bình thường để sống trung thực với những cái gì bất bình thường nhất của mình. Anh
đã để những cái bất bình thường đó đi vào những bài thơ của anh, như những tia
nắng mặt trời, làm cây trái sinh sôi và cuộc đời nồng ấm. Sau 1975, những tia
nắng đó vẫn còn đầy sức sống, vẫn lan tỏa trong những câu thơ, đánh dấu một
chặng đường thật dài, không khỏi trải qua bao khó khăn gian khổ, để bây giờ vẫn
đứng đó tỏa hương làm ấm áp cuộc sống”.
* Đã đăng báo Thanh Niên 8-3-2018:
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét