Huỳnh Kim
Thứ Ba, 10/12/2019, 16:43
(TBKTSG Online) - Mở đầu kết
luận Hội nghị “Thủ tướng Chính phủ đối thoại với nông dân” tại Cần Thơ
vào trưa ngày 10-12, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nói: “Tôi nhận được bức
thư của GS.TS Võ Tòng Xuân, nhà nông học của Việt Nam, vì không dự được
hội nghị này đã gửi thư cho Thủ tướng đề nghị phải có tư duy đổi mới
trong phát triển nông nghiệp nước ta”.
 |
| Tại Hội nghị “Thủ tướng Chính phủ đối thoại vói nông dân” tại Cần Thơ ngày 10-12-2019. Ảnh: Huỳnh Kim |
Tiếp đó, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn
mạnh: “Từ sáng đến giờ, tôi và đại diện lãnh đạo các bộ ngành đã nhận
được rất nhiều câu hỏi của nông dân về những vấn đề thời sự của lĩnh vực
nông nghiệp, nông thôn, về những vướng mắc trong quá trình sản xuất của
nông dân. Trong quá trình thảo luận, chúng tôi cũng đã đối thoại trực
tiếp để làm rõ các vấn đề”.
Theo Thủ tướng, nông nghiệp Việt Nam đã
đạt được những thành công quan trọng. Riêng với vùng ĐBSCL, dù đã xuất
khẩu nông sản nhiều và đã đảm bảo được một mức lợi nhuận cho người dân,
nhưng tại hội nghị này, nhiều vấn đề bất cập, tồn tại trong sản xuất
nông nghiệp đã được nêu ra.
Về thị trường, Thủ tướng yêu cầu các bộ
ngành liên quan như Bộ Công thương, Bộ Tài nguyên & Môi trường, Bộ
Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Hội Nông dân Việt Nam, cần có dự
báo và cung cấp thông tin kịp thời cho nông dân trên các trang web của
mình, nhất là thông tin về thị trường, về tiêu chuẩn xuất khẩu. Đặc biệt
phải rà soát lại các loại thủ tục và có cơ chế hỗ trợ đối với những sản
phẩm nông nghiệp chủ lực liên quan đến quy hoạch, thị trường, vốn, vật
tư nông nghiệp.
Những cảnh báo về dịch bệnh, môi trường ở
nông thôn là vấn đề rất lớn. Thủ tướng cho biết sắp tới sẽ có hội nghị
về vấn đề môi trường ở nước ta, trong đó có vấn đề xử lý chất thải rắn,
nhất là rác ở nông thôn.
Khởi nghiệp cho nông dân là vấn đề lớn.
Thủ tướng yêu cầu sau hội nghị này, các bộ ngành, địa phương phải có
chính sách thuận lợi, tạo điều kiện cho bà con nông dân khởi nghiệp và
ứng dụng thương mại điện tử.
Liên quan tới sản xuất theo chuỗi như đề
nghị của nhiều nông dân, Thủ tướng yêu cầu các địa phương, nhất là ngành
nông nghiệp, phải hướng dẫn nông dân sản xuất theo chuỗi, ứng dụng công
nghệ mới, đặc biệt là phát triển mạnh nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp
sạch.
Thủ tướng cũng cho biết, sẽ tiếp tục xem
xét yếu tố đầu vào để giảm giá thành sản phẩm và gia tăng kiểm soát chất
lượng để đảm an toàn thực phẩm. Và sẽ có thêm những chủ trương rõ hơn
về liên kết vùng.
Về việc cần giảm diện tích đất trồng lúa
theo quy hoạch, Thủ tướng nhấn mạnh: “Chúng ta đã giảm 500.000 héc ta
đất trồng lúa, và chúng ta giảm diện tích để chuyển sang các loại cây
trồng, vật nuôi khác”.
Về phía bà con nông dân, Thủ tướng đặt
vấn đề: “Một câu hỏi lớn là nông dân phải làm gì để cùng nhà nước thực
hiện câu nói của Bác Hồ: Nông dân giàu thì nước ta giàu, nông nghiệp
thịnh thì nước ta thịnh?”.
“Đất nước ta cần có một tầng lớp nông dân
đổi mới, không để đất đai manh mún nhỏ lẻ, để phát triển nông nghiệp.
Nông dân Việt Nam cần nâng cao học vấn và kiến thức khoa học công nghệ,
kiến thức về thị trường để sản xuất hiệu quả hơn. Nông dân chúng ta phải
cứu mình trước khi đòi hỏi Nhà nước cứu mình bằng một tinh thần tự lực,
tự cường sẵn có”, Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh.
Hội nghị “Thủ tướng đối thoại với
nông dân” chủ đề “Tháo gỡ vướng mắc, liên kết 6 nhà, kiến tạo chuỗi giá
trị nông sản” với sự tham dự của 600 đại biểu, trong đó có 300 nông dân
tiêu biểu trong cả nước.
Hội nghị do Hội Nông dân Việt Nam phối hợp với UBND TP Cần Thơ chủ trì; báo Nông thôn Ngày Nay / Dân Việt tổ chức thực hiện.
Theo Ban Tổ chức, trước hội nghị này,
đã có hơn 2.000 câu hỏi của bà con nông dân cả nước, các doanh nghiệp
hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, các chuyên gia... gửi đến Thủ
tướng Chính phủ. Các câu hỏi tập trung vào 3 nhóm vấn đề lớn: sản xuất
kinh doanh, chế biến, tiêu thụ nông sản; vốn, đất đai, biến đổi khí hậu;
môi trường, nông thôn mới, các vấn đề xã hội ở nông thôn.
GS Võ Tòng Xuân góp ý gì với Thủ tướng nhân hội nghị này?
Trong email gửi cho TBKTSG Online ngay sau hội nghị này về bức thư gửi cho Thủ tướng Chính phủ, GS.TS Võ Tòng Xuân nhấn mạnh:
“Hầu hết các câu hỏi của nông dân gửi
về hỏi Thủ tướng đều là những vấn đề muốn Nhà nước làm cho nông dân,
hiếm có ý kiến nông dân tự đề xuất việc nông dân ngày nay phải làm gì để
cùng nhà nước thực hiện câu nói của Bác Hồ: “Nông dân giàu thì nước ta
giàu. Nông nghiệp ta thịnh thì nước ta thịnh”. Tôi xin đề nghị Thủ tướng
yêu cầu lại nông dân cũng phải đổi mới tư duy với Đảng và Nhà Nước như
sau: Phát triển nông nghiệp bền vững theo chuỗi giá trị bảo đảm nâng cao
lợi tức của nông dân, cần có một tầng lớp nông dân đổi mới.
Phần lớn nông dân ngày nay là những
người làm ăn nhỏ lẻ trên diện tích đất đai manh mún của mình, nhất là
nông dân trồng lúa. Phần lớn bà con nông dân còn nghèo, hoặc rất nghèo.
Suy cho cùng cái nghèo của nông dân ta một phần vì chỉ biết trồng lúa
giá quá rẻ mà chi phí quá cao, một phần vì chính họ luôn luôn chỉ suy
nghĩ nhỏ lẻ. Họ không thấy xa hiểu rộng, chỉ khư khư giữ lấy miếng đất
nhỏ bé của mình, từ cái bờ ruộng nhỏ hẹp cũng không muốn phá đi, không
chịu cùng nhau dồn điền đổi thửa để có một trang trại lớn với những kênh
tưới, kênh tiêu theo đúng kỹ thuật hiện đại. Dĩ nhiên ngày nay chúng ta
cũng có một số nông dân giàu, nhưng đây là những nông dân thấy xa hiểu
rộng, dám nuôi, trồng những gì khác hơn cây lúa, trên diện tích lớn.
Làm sao cho người nông dân nhỏ lẻ
chịu thấy xa hiểu rộng để tự họ cũng sẽ làm giàu được? Đây là một thách
thức lớn nhất đối với xã hội nông thôn nước ta hiện nay. Trước đây chúng
ta “đổ thừa” cho nhà nước ép dân trồng lúa, lúa và lúa; nhưng bây giờ
nhà nước đã đổi mới tư duy cho chánh quyền địa phương đầu tư đa dạng hơn
cây lúa, thì đến lượt nông dân nhỏ lẻ cũng phải tham gia với nhà nước
trong chiến lược mới đã được chỉ ra trong Nghị quyết 120 của Chính phủ
về Phát triển bền vững ĐBSCL thích ứng với biến đổi khí hậu.
Người nông dân đổi mới mà đất nước ta
cần trong thời đại này là những người nông dân, tuy diện tích đất manh
mún, nhưng biết tự giác thỏa thuận đứng chung nhau trong những hợp tác
xã nông nghiệp kiểu mới (HTXNN KM) để tạo thành một cánh đồng lớn sẵn
sàng liên kết với các nhà đầu tư lớn xây dựng vùng công nghiệp sản xuất
rau quả chế biến, hoặc vùng công nghiệp thủy sản chế biến cung cấp cho
thị trường trong nước và thị trường quốc tế.
Với sự tổ chức hợp lý của nhà đầu tư
và nhà nước những người nông dân đổi mới này sẽ không bị mất đất, mà đất
của mọi người trong HTXNN KM sẽ được phá bỏ bờ ruộng manh mún, cày xới
và trang bằng thành cánh đồng lớn được phân lô ngay ngắn theo hệ thống
kênh mương đúng theo kỹ thuật khoa học, có hệ thống giao thông thuận
tiện cho việc chăm sóc và vận chuyển cây trồng hoặc thủy sản của bà con
đến khu chế biến và bảo quản trước khi xuất kho giao cho khách hàng.
Như vậy mỗi nông dân xã viên của
HTXNN KM đều được chia lại diện tích (trừ tỉ lệ bỏ ra để làm kênh mương
và đường giao thông) để canh tác, chăm sóc cây trồng, vật nuôi của mình
dưới sự hướng dẫn của cán bộ kỹ thuật của doanh nghiệp.
Người nông dân đổi mới cộng tác trong
môi trường mới này sẽ không còn lo lắng trong quá trình nuôi trồng của
mình, và cũng không lo bị thương lái ép giá. Mọi thứ đều có nhà doanh
nghiệp đầu tư lo. Người nông dân đổi mới sẽ thật sự đổi đời, lợi tức thu
nhập ổn định cao hơn. Doanh nghiệp cũng có thu nhập ổn định cao hơn,
nên sẽ làm nghĩa vụ đóng góp vào GDP của địa phương tốt hơn. Tiền đề của
sự thành công này là phải có sự tự giác đổi mới của nông dân. Bây giờ
đã đến lúc nông dân phải tự cứu mình trước khi đòi hỏi nhà nước cứu
mình.
Đã đăng trên TBKTSG online:
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét